Blogs

Gezel in marmer: Een roman die je ziel vormt, steenslag voor steenslag. Verplichte literatuur voor iedere beeldhouwer!

30/10/2025

Lieve beeldhouwers, steenliefhebbers en iedereen die geraakt wordt door het ambacht van het creëren,
Soms, heel soms, lees je een boek dat je tot in het diepst van je vezels raakt. Een boek dat je leest, herleest, en waarvan de personages en de setting zich vastbijten in je ziel als een beiteltje in zachte steen. Voor mij, Simone van Olst, beeldhouwer in steen, is dat Gezel in Marmer van Anjet Daanje. Dit is geen gewone roman; het is een monumentaal werk dat zo diep doordringt in de essentie van ons vak, dat ik het zonder twijfel verplichte literatuur durf te noemen voor iedereen die ooit een hamer en beitel heeft vastgehouden, of zelfs maar droomt van het werken met steen.

Ik ben nog aan het nazinderen van de indruk die dit boek op me heeft gemaakt. Het is alsof ik zelf, steenslag voor steenslag, deel heb uitgemaakt van het creëren van deze roman. De geur van het steenstof, de klank van de beitel op marmer, de spanning tussen kunstenaar en vakman; Daanje heeft het allemaal gevangen in taal die even scherp is als een pas geslepen beitel en even zacht als gepolijst marmer.

Toen ik dit boek in 2021 voor het eerst las, raakte het me al tot in de kern van mijn zijn. Het was een openbaring, een spiegel voor mijn eigen passie. Nu ik hem in 2025 weer herlees, blijft het net zo prachtig! Het is zeldzaam dat een boek na jaren nog dezelfde diepe snaar raakt en nieuwe lagen van betekenis onthult. Dit bevestigt voor mij de tijdloze kracht en relevantie van Daanje's meesterwerk.

Een duik in het marmeren hart van het ambacht
Wat maakt dit boek zo bijzonder voor mij, een beeldhouwer? Het is de ongelooflijke diepgang waarmee Daanje de wereld van het beeldhouwen beschrijft. Vanaf de eerste pagina word je meegezogen in de stoffige, maar magische sfeer van een atelier. Ze beschrijft het materiaal zo tastbaar, zo zintuiglijk, dat je het haast kunt ruiken en voelen. Het marmer, dat levende, complexe materiaal, wordt een personage op zich, met zijn grillen, zijn aders, zijn verborgen barsten en zijn schitterende potentieel. Als beeldhouwer weet ik: de steen is niet zomaar een blok; het is een gesprek, een dialoog, soms een strijd. Daanje vangt dit perfect.

Maar de ware kern van het boek, en wat het zo enorm indrukwekkend maakt, is de manier waarop het de relatie tussen de beeldhouwer en de steenhouwer ontleedt. Het is niet zomaar een samenwerking; Daanje tilt het op tot iets dat grenst aan een huwelijk. Een complex, soms pijnlijk, maar onlosmakelijk verbonden partnerschap.

Het huwelijk van kunstenaar en vakman
In de kern draait "Gezel in Marmer" om deze dynamiek. De beeldhouwer, gedreven door visie, emotie en een vaak ongrijpbare innerlijke wereld, en de steenhouwer, de vakman, de 'gezel' die de visie tastbaar moet maken. Dit is een relatie vol spanning:

De visie versus het materiaal. De beeldhouwer droomt. De steenhouwer weet wat de steen kan dragen, waar de zwakke plekken zitten, hoe de aders lopen. Hij is de tolk van het marmer, de stem die zegt: "Dit kan wel, dit kan niet."
De geest versus de hand. De kunstenaar creëert in zijn hoofd, op papier, in klei. De vakman vertaalt dit naar de fysieke, veeleisende arbeid van het hakken. Hij is de hand die de ideeën van de geest materialiseert, vaak met een precisie en kennis die de kunstenaar zelf niet bezit.
Afhankelijkheid en eigenaarschap. De beeldhouwer is totaal afhankelijk van de kunde van de steenhouwer om zijn droom te verwezenlijken. Maar wie is dan de ware maker? De bedenker, of degene die het letterlijk vormgeeft? Dit vraagstuk wordt in het boek keer op keer, op subtiele maar indringende wijze, aan de kaak gesteld. Het is een strijd om erkenning, om eigenaarschap, om de ziel van het werk.
Intimiteit en conflict. Dit is geen relatie die van een afstand kan bestaan. Ze werken zo dicht op elkaar, ademen hetzelfde stof in, voelen dezelfde spanning in het materiaal. Er is een diepgaande intimiteit die ontstaat uit gedeelde arbeid en een gedeelde passie. Maar juist die intimiteit leidt ook tot botsingen, tot misverstanden, tot momenten van afgunst en bewondering. Het is een weerspiegeling van de menselijke relatie in al zijn complexiteit.

Anjet Daanje slaagt erin deze dynamiek met zoveel fijngevoeligheid en psychologische diepgang te schetsen. Ze beschrijft niet alleen de technische aspecten van het werk – de beitels, de hamers, de stofwolken – maar ook de interne wereld van beide mannen: hun obsessies, hun twijfels, hun angsten en hun triomfen.

Een roman die vraagt om geduld en aandacht
"Gezel in Marmer" is geen boek dat je 'even' leest. Het is een roman die, net als het beeldhouwen zelf, vraagt om geduld en aandacht. De schrijfstijl is rijk, gelaagd, en soms zo gedetailleerd dat je de stof bijna van de pagina's voelt dwarrelen. De opbouw is meesterlijk, met een voortdurende beweging tussen het verleden en het heden, tussen de ruwheid van de steen en de verfijning van de emoties.

Ik moest, als beeldhouwer, soms mijn eigen werk even neerleggen en nadenken over de passages. Over de beschrijvingen van het 'leven' in het marmer, de uitdagingen van een moeilijke steen, de euforie van een perfecte slag. Het is een boek dat je uitnodigt om te reflecteren op je eigen proces, je eigen verhouding tot het materiaal, en misschien zelfs tot degenen met wie je samenwerkt.

De roman is bovendien doordrenkt van kunsthistorische referenties, zonder dat het zwaar of belerend wordt. Daanje weet feiten en fictie, ambacht en kunst, op een naadloze manier met elkaar te verweven, waardoor het verhaal een enorme rijkdom krijgt. Je leert over de praktijk van het beeldhouwen, over de geschiedenis van het ambacht, en bovenal over de menselijke ziel die daarin tot uitdrukking komt.

Waarom dit boek verplichte literatuur is voor iedere (hobby)beeldhouwer
Dit is de kern van mijn boodschap: als je ook maar een greintje passie voelt voor het werken met steen, móet je dit boek lezen.

Herkenning en verdieping. Je zult jezelf erin herkennen, of je nu een beginner bent die worstelt met de eerste vormen, of een ervaren beeldhouwer die de dialoog met de steen al kent. Het boek verdiept je begrip van je eigen ambachtelijke proces.
Inspiratie. Het is een bron van diepe inspiratie. Het herinnert je aan de schoonheid van het materiaal, de uitdaging van de vorm, en de magie van het creëren. Het zal je aanzetten tot nadenken over je eigen werk.
Waardering voor het ambacht. Het boek laat zien dat beeldhouwen meer is dan alleen hakken; het is een diepgaande, soms spirituele, relatie met de steen en de historie van een eeuwenoud ambacht. Het vergroot je waardering voor de kunstvorm zelf.
Inzicht in de relatie tussen kunst en vakmanschap. Het dwingt je na te denken over de onlosmakelijke band tussen de artistieke visie en de ambachtelijke uitvoering. Een essentieel inzicht voor elke maker.
Een prachtig geschreven roman. Los van de specifieke relevantie voor beeldhouwers, is "Gezel in Marmer" gewoonweg een prachtig geschreven roman. Het is literatuur van hoge kwaliteit die je meesleept, ontroert en aan het denken zet.

De manier waarop Anjet Daanje de rauwe, stoffige werkelijkheid van het atelier combineert met de verheven droom van de kunstenaar, de kwetsbaarheid van menselijke relaties met de onaantastbare hardheid van marmer, is ronduit briljant.

Mijn persoonlijke indruk en aanbeveling
Ik kan niet anders zeggen dan dat dit boek een diepe indruk op mij heeft gemaakt. Het is alsof Daanje een geheime toegang heeft gehad tot de ziel van het beeldhouwatelier, en de complexe dynamiek tussen de maker en het materiaal tot in de puntjes heeft ontleed. De personages zijn zo levensecht, hun strijd zo invoelbaar, dat ze nog lang na het omslaan van de laatste pagina bij je blijven.

Als je je ooit afvroeg wat er écht schuilgaat achter het creëren van een beeld in steen, dan is dit het boek dat je antwoorden zal geven. En als je die vraag al wist, dan zal dit boek je begrip en je passie alleen maar verdiepen.

Dus, lieve beeldhouwers, aarzel niet. Zoek een rustig moment op, schenk jezelf een kopje thee in (of een glas wijn, dat past ook goed bij de sfeer van dit boek), en duik in de wereld van Gezel in Marmer. Je zult er geen spijt van krijgen. Het is een investering in je passie, net als die ene perfecte beitel, of dat prachtige stuk steen.

Met de groeten van het atelier, en veel creatieve inspiratie,

Simone van Olst

0 Opmerkingen

De harmonie van vorm en klank — Barbara Hepworth’s liefde voor muziek

29/10/2025

0 Opmerkingen

Sommige kunstenaars lijken de wereld niet alleen te zien, maar ook te horen. Barbara Hepworth was zo iemand. In haar handen werd steen meer dan materiaal. Het werd een instrument waarmee ze de stille muziek van het leven tot klinken bracht. Haar beelden hebben een ritme, een ademhaling. Ze lijken te luisteren, net als de kunstenaar zelf altijd luisterde – naar muziek, naar de natuur en naar de stem van het materiaal waarmee ze werkte. Om veel redenen is zij een van mijn, Simone van Olst, grootste idolen. Haar passie voor muziek is hier één van.

Barbara Hepworth werd geboren in 1903 in het Engelse Wakefield. Al jong groeide ze op in een huis waar muziek deel uitmaakte van het dagelijks leven. Haar vader speelde piano, haar moeder zong. Voor Barbara was muziek niet iets op de achtergrond, maar een manier om de wereld te begrijpen. Ze voelde dat klanken iets konden overbrengen wat woorden niet konden raken. Later zou ze zeggen dat ze tijdens het luisteren naar Bach beelden zag ontstaan in haar geest – lijnen, gebaren, structuren die zich vertaalden in de vormen die ze uit steen hakte.

Haar liefde voor muziek bleef haar hele leven een bron van inspiratie. Ze zag in muziek dezelfde principes terug als in beeldhouwkunst: spanning, harmonie, ritme en balans. Elk beeld dat ze maakte, was als een compositie waarin leegte, lijn en volume elkaar vonden.

De stilte die zingt
In de jaren dertig begon Barbara met iets wat haar werk voorgoed zou veranderen. Ze spande draden van metaal of nylon door haar sculpturen heen. Het waren dunne lijnen, maar ze brachten een groot effect teweeg. De snaren leken de ruimte tussen de vormen zichtbaar te maken, alsof de stilte zelf begon te trillen.

Een van haar bekendste werken, Pelagos uit 1946, laat dat prachtig zien. Het is een houten sculptuur met zachte golvingen en blauwe snaren die het binnenste verbinden. De vorm doet denken aan de zee bij St. Ives, waar ze woonde en werkte, maar ook aan de klanken van een harp. Het beeld lijkt stil, maar je kunt er bijna een toon in horen.
Later, in Stringed Figure (Curlew), werkte ze verder aan die combinatie van spanning en harmonie. De lijnen lijken te bewegen in het licht, alsof ze ademhalen. Ze wist iets ongrijpbaars vast te leggen: de trilling van het leven zelf.

Barbara zei vaak dat ze niet zozeer beeldhouwer wilde zijn van vaste vormen, maar van ruimte. Ze wilde de lucht, het licht, de leegte een rol geven – net zoals stilte een onmisbaar deel is van muziek.

De dans van ritme en ruimte
Naast muziek voelde Hepworth zich sterk aangetrokken tot dans. Ze bewonderde hoe dansers met hun lichaam ritme zichtbaar maakten. Voor haar waren beweging en balans onlosmakelijk verbonden met schoonheid. In haar sculpturen zie je die dans terug. De lijnen vloeien, de openingen ademen, het geheel lijkt te bewegen, zelfs al staat het stil.

Beeldhouwen was voor Hepworth een lichamelijke ervaring. Ze stond dicht bij haar materiaal, luisterde naar de klank van de beitel, voelde de weerstand van het steen. In dat ritme vond ze rust. Ze werkte niet vanuit een plan, maar vanuit een innerlijk gevoel voor evenwicht, zoals een muzikant zich laat leiden door de melodie.

Elk werk was voor haar een zoektocht naar harmonie. Niet naar perfectie, maar naar die subtiele balans waarin spanning en rust elkaar ontmoeten.

De natuur als melodie
Wie haar werk ziet, begrijpt al snel dat Barbara Hepworth niet los stond van de natuur. De vormen van haar beelden ademen het landschap van Cornwall, waar ze woonde en werkte. De zee, de wind, de rotsen en de lucht waren haar metgezellen. Ze keek niet naar de natuur als iets om te kopiëren, maar als een levend ritme dat ze wilde vertalen in vorm.

Tijdens de lezing en workshop De natuur volgens Barbara Hepworth bij Beeldhouwatelier Simone van Olst wordt die verbinding voelbaar gemaakt. Simone vertelt over Hepworths manier van kijken en luisteren. Ze laat zien hoe je als beeldhouwer kunt openstaan voor de ritmes in de natuur – in het ruisen van de wind, in de lijnen van een blad, in de zachte glooiing van een steen.

Tijdens de workshop ga je zelf aan het werk met dat idee. Je leert luisteren naar de steen, ontdekken waar spanning zit, waar ruimte ontstaat. Je zoekt niet naar een resultaat, maar naar een ritme dat klopt. Zo ervaar je iets van de stilte en de harmonie die Barbara Hepworth zo kenmerkten.

De nalatenschap van een muzikale dame
Barbara Hepworth geloofde dat kunst, net als muziek, een universele taal is. Een taal die rechtstreeks tot het hart spreekt, zonder woorden. Haar beelden nodigen uit tot stilte, maar ook tot luisteren. Ze lijken ons te herinneren aan iets wat we vaak vergeten: dat schoonheid niet luid hoeft te zijn om diep te raken.

Hepworths werk is nog steeds overal ter wereld te zien, maar haar echte erfenis ligt in haar manier van kijken en voelen. Ze liet zien dat kunst niet alleen een vorm is, maar ook een ritme dat voortkomt uit verbondenheid – met de natuur, met jezelf, met de wereld om je heen.

In het atelier van Simone van Olst leeft dat gedachtegoed voort. Daar wordt gewerkt vanuit aandacht, geduld en verwondering. Elke slag van de beitel, elke aanraking van de hand, draagt iets van diezelfde toewijding in zich.

Wie goed luistert, hoort in het atelier niet alleen het ritme van steen, maar ook iets van de melodie die Barbara Hepworth ooit hoorde. De melodie van evenwicht, stilte en leven.

Vind je eigen ritme in steen en voel, net als Barbara, de harmonie tussen mens, muziek en natuur. Meld je nu aan voor de lezing met workshop De natuur volgens Barbara Hepworth.

0 Opmerkingen

De verborgen orde in steen: Wiskundige schoonheid en geometrische principes in sculptuur met Alex Sluimer

28/10/2025

1 Opmerking

Lieve kunstenaars met een oog voor structuur, makers die gefascineerd zijn door precisie, en iedereen die de logica achter schoonheid wil ontdekken,

Welkom terug op de blog van Beeldhouwatelier Simone van Olst! Ik ben Simone, en vandaag wil ik een heel bijzonder aspect van de beeldhouwkunst met jullie delen, een benadering die misschien minder voor de hand ligt dan organische of figuratieve expressie, maar die een minstens even diepe en blijvende schoonheid kan opleveren: de rol van wiskundige principes en geometrie in het creëren van sculpturen in steen. En wie kan ons beter wegwijs maken in deze wereld dan mijn gewaardeerde man en collega, Alex Sluimer?

In ons atelier in Leiden staat Alex bekend om zijn vermogen om complexe, abstracte concepten te vertalen naar heldere, tastbare vormen in steen. Waar ik vaak start vanuit een gevoel of een organische lijn, begint Alex’ proces niet zelden met een formule, een geometrisch principe, of een studie van verhoudingen die al eeuwenlang kunstenaars en architecten hebben geïnspireerd. Dit klinkt misschien abstract of zelfs een beetje droog, maar ik kan je verzekeren: de resultaten zijn allesbehalve dat. De sculpturen die voortkomen uit deze benadering bezitten een unieke helderheid, een innerlijke logica en een tijdloze esthetiek die zowel het intellect als het oog aanspreken.

Veel mensen denken bij wiskunde en kunst aan twee gescheiden werelden. Maar de geschiedenis bewijst het tegendeel. Van de piramides van Gizeh en de Griekse tempels, gebouwd volgens strikte geometrische verhoudingen, tot de complexe patronen in Islamitische kunst en de perspectiefstudies van Renaissance-

meesters als Leonardo da Vinci; wiskunde en geometrie zijn altijd fundamentele instrumenten geweest voor de kunstenaar. In de beeldhouwkunst bieden ze een raamwerk voor het creëren van orde, balans, en een diep gevoel van harmonie. En wanneer deze principes worden toegepast op een materiaal als steen – met zijn inherente kracht, duurzaamheid en natuurlijke schoonheid – ontstaat er iets werkelijk bijzonders.

Geometrie: Meer dan vormen en lijnen
Wat bedoelen we precies als we het hebben over geometrie in de beeldhouwkunst? Het gaat veel verder dan alleen het werken met kubussen, bollen of piramides. Geometrie is de studie van ruimte, van verhoudingen, van de manier waarop vormen zich tot elkaar en tot de omringende ruimte verhouden. Het biedt een taal om structuur te geven aan onze ideeën en om complexe visies op een heldere manier te realiseren.

Alex Sluimer heeft een bijzondere gave om deze taal te spreken en te onderwijzen. Hij laat zien hoe geometrische concepten als de Gulden Snede – die mysterieuze verhouding die we overal in de natuur terugvinden, van de spiraal van een nautilusschelp tot de rangschikking van bloemblaadjes – kunnen worden gebruikt om sculpturen te creëren die een natuurlijke en vanzelfsprekende harmonie uitstralen. Hij verkent de Platonische lichamen (de tetraëder, kubus, octaëder, dodecaëder en icosaëder), vormen die door de oude Grieken al werden beschouwd als de bouwstenen van het universum, en onderzoekt hun symbolische betekenis en hun potentieel als basis voor sculpturale composities.

Maar het gaat niet alleen om oude principes. Alex verdiept zich ook in modernere concepten, zoals fractale geometrie – de oneindige herhaling van patronen op verschillende schalen, zoals je ziet in een varenblad of een sneeuwvlok – en hoe deze vertaald kunnen worden naar intrigerende, gelaagde sculpturen. Zijn benadering is altijd praktisch en gericht op de toepassing in steen. Hoe vertaal je een perfecte wiskundige vorm naar een materiaal dat zijn eigen karakter en soms ook zijn eigen onvoorspelbaarheden heeft? Hoe zorg je ervoor dat de precisie van het concept niet verloren gaat in de uitvoering?

Het proces: Van abstract principe tot stenen realiteit
Het creëren van een geometrisch of wiskundig geïnspireerd beeld in steen is een proces dat een grote mate van planning, precisie en geduld vereist. Dit is waar Alex’ methodische aanpak excelleert.

Concept en ontwerp. Vaak begint het met een idee gebaseerd op een geometrisch principe of een wiskundige reeks. Dit wordt uitgewerkt in schetsen, technische tekeningen en soms digitale modellen. Alex besteedt veel aandacht aan de exacte maten, hoeken en verhoudingen. Ook het maken van een maquette, bijvoorbeeld van karton, hout of gips, is een belangrijke stap om de driedimensionale implicaties van het ontwerp te doorgronden.
Materiaalkeuze. De keuze van de steensoort is cruciaal voor geometrisch werk. Hardere, fijnkorrelige steensoorten zoals graniet, hardsteen (arduin) of bepaalde marmersoorten lenen zich uitstekend voor het realiseren van scherpe lijnen, strakke vlakken en precieze details. De kleur en textuur van de steen moeten ook harmoniëren met het abstracte concept. Alex kan adviseren over welke steen het meest geschikt is voor een specifiek ontwerp, rekening houdend met zowel esthetische als technische eigenschappen.
Voorbereiding van de steen. Het rotsblok moet vaak eerst worden voorbewerkt tot een meer hanteerbare, geometrische basisvorm (bijvoorbeeld een kubus of een rechthoekig blok) van waaruit verder gewerkt kan worden. Dit vereist nauwkeurig meetwerk en het gebruik van geschikt gereedschap.
Uitzetten en hakken. Vervolgens worden de lijnen en vlakken van het ontwerp nauwkeurig overgebracht op de steen. Het hakken zelf gebeurt met grote precisie, waarbij voortdurend wordt gemeten en gecontroleerd of de vormen en hoeken exact volgens plan worden uitgevoerd. Dit is een fase die concentratie en een vaste hand vereist. Alex leert studenten hoe ze hun gereedschap (van puntbeitel tot vlakbeitel, van tandijzer tot bouchard) optimaal kunnen gebruiken om strakke, welgedefinieerde vormen te creëren.

5. Afwerking. De afwerking van een geometrisch beeld is vaak net zo belangrijk als de vorm zelf. Moeten de vlakken perfect glad en gepolijst zijn om licht te reflecteren en de precisie te benadrukken? Of is een meer matte, gezandstraalde of gebouchardeerde afwerking passender om de textuur van de steen te laten spreken en de vorm een andere tactiliteit te geven? Ook hierover kan Alex deskundig adviseren.Het resultaat van dit nauwgezette proces is een sculptuur die een gevoel van orde, rust en intellectuele helderheid uitstraalt. Het is een vorm van schoonheid die niet afhankelijk is van trends of persoonlijke smaak, maar die geworteld is in universele principes van harmonie en proportie.

Waarom geometrie in steen? De kracht van structuur en duurzaamheid
Je zou je kunnen afvragen: waarom zou je deze abstracte, soms strenge principes willen toepassen op een natuurlijk, organisch materiaal als steen? Juist de combinatie van de door de mens bedachte geometrische orde en de door de natuur gevormde steen levert een fascinerend spanningsveld op. De warmte en textuur van de steen kunnen de abstractie verzachten, terwijl de helderheid van de geometrische vorm de inherente kwaliteiten van de steen – zijn massa, zijn kleur, zijn structuur – juist kan accentueren.

Bovendien biedt het werken met geometrie in steen een aantal unieke voordelen:

Tijdloosheid. Geometrische vormen en wiskundige verhoudingen hebben een universele en tijdloze aantrekkingskracht. Een goed ontworpen geometrisch beeld in steen zal zijn esthetische waarde behouden over generaties heen.
Structurele integriteit. Geometrische principes liggen vaak ten grondslag aan stabiele en efficiënte constructies. Dit vertaalt zich in sculpturen die een inherente stevigheid en balans bezitten.
Intellectuele diepgang. Het werken met en het beschouwen van geometrisch geïnspireerde kunst kan een intellectueel stimulerende ervaring zijn. Het nodigt uit tot reflectie over orde, systeem, en de patronen die onze wereld vormgeven.
Veelzijdigheid. Hoewel vaak abstract, kan geometrie ook worden toegepast in meer gestileerde figuratieve of architectonische sculpturen, waardoor een breed scala aan expressieve mogelijkheden ontstaat.

Alex Sluimer als gids in de wereld van geometrische sculptuur
Het verkennen van wiskunde en geometrie in de beeldhouwkunst kan in het begin ontmoedigend lijken, vooral als je geen wiskundige achtergrond hebt. Dit is waar de begeleiding van een deskundige als Alex Sluimer van onschatbare waarde is. Alex heeft het zeldzame talent om complexe concepten op een heldere, begrijpelijke en vooral praktische manier uit te leggen. Hij focust niet op abstracte theorie, maar op de concrete toepassing ervan in het maakproces.

In de cursussen en masterclasses die Alex in ons atelier geeft, leer je:

Geometrische principes te begrijpen en toe te passen. Van basisvormen en verhoudingssystemen tot complexere ruimtelijke constructies.
Ontwerpen te maken die gebaseerd zijn op logica en precisie. Je leert hoe je een idee vertaalt naar een technisch uitvoerbaar plan.

Specifieke technieken voor het werken met steen om geometrische vormen te realiseren. Van nauwkeurig meten en uitzetten tot het hakken van strakke vlakken en scherpe lijnen.
De relatie tussen vorm, materiaal en afwerking te doorgronden. Hoe de keuze van de steen en de manier van afwerken de uitstraling van een geometrisch beeld beïnvloeden.

Alex’ benadering is geduldig en ondersteunend. Hij moedigt experiment aan, maar zorgt er tegelijkertijd voor dat je een solide basis van kennis en vaardigheden opbouwt. Hij deelt zijn passie voor de verborgen orde en schoonheid die in geometrie en wiskunde besloten liggen, en laat je zien hoe je deze kunt ontsluiten in je eigen steensculpturen. Het gaat er niet om dat iedereen een ‘wiskundige kunstenaar’ wordt, maar wel dat je de tools en inzichten krijgt om geometrische principes te gebruiken als een verrijking van je eigen artistieke vocabulaire, ongeacht je persoonlijke stijl.

Een uitnodiging tot orde en harmonie
De wereld van geometrie en wiskundige principes biedt een eindeloze bron van inspiratie voor de beeldhouwer die op zoek is naar helderheid, structuur en een diepere, universele schoonheid. Het is een pad dat precisie, geduld en een zekere intellectuele nieuwsgierigheid vereist, maar dat kan leiden tot werken van een buitengewone kracht en elegantie. En wanneer deze principes worden toegepast op het edele en duurzame materiaal steen, ontstaan sculpturen die de tand des tijds kunnen doorstaan, zowel fysiek als esthetisch.

Bij Beeldhouwatelier Simone van Olst zijn we er trots op dat we, dankzij de unieke expertise van Alex Sluimer, een plek kunnen bieden waar deze fascinerende benadering van de beeldhouwkunst verkend en ontwikkeld kan worden. Of je nu al een affiniteit hebt met geometrie, of gewoon nieuwsgierig bent naar hoe je meer structuur en precisie in je werk kunt brengen, wij nodigen je van harte uit om deze wereld te komen ontdekken.

Bezoek onze website voor informatie over de specifieke cursussen, workshops of masterclasses die Alex Sluimer geeft op het gebied van geometrische en wiskundige sculptuur. Neem contact met ons op als je vragen hebt of als je wilt overleggen hoe deze benadering jouw artistieke ontwikkeling kan verrijken. Ontdek de voldoening van het creëren van orde uit chaos, van het vinden van harmonie in verhouding, en van het realiseren van een visie met precisie en vakmanschap in steen.

De verborgen orde wacht om door jou onthuld en vormgegeven te worden.

Met gestructureerde, creatieve groet,

Simone van Olst
Beeldhouwatelier Simone van Olst, Leiden

1 Opmerking

De adel van steen: Marmer's tijdloze schoonheid en moderne precisie

27/10/2025

0 Opmerkingen

Lieve steenfanaten, kunstliefhebbers en iedereen die de stille, koele schoonheid van een gepolijste steen kan waarderen,

Welkom terug bij de blogreeks over mijn inspiratiebronnen! Ik ben Simone van Olst, en vandaag wil ik het met je hebben over een materiaal dat synoniem is met beeldhouwkunst zelf, een steen die door de eeuwen heen de handen en harten van kunstenaars heeft gevormd en geïnspireerd: marmer. Als je ‘beeldhouwwerk’ zegt, denken veel mensen direct aan de stralend witte, bijna lichtgevende sculpturen uit de klassieke oudheid of de adembenemende meesterwerken van de Renaissance. En terecht, want marmer heeft een adel, een uitstraling en een geschiedenis die ongeëvenaard is.

In mijn atelier in Leiden, Beeldhouwatelier Simone van Olst, werken we met een breed scala aan steensoorten, elk met zijn eigen karakter en uitdagingen. Maar marmer… marmer blijft iets speciaals hebben. Het is een materiaal dat zowel ontzag inboezemt door zijn historische gewicht, als uitnodigt tot de meest verfijnde en precieze bewerking. En het interessante is dat deze klassieke steen niet alleen geschikt is voor figuratieve en organische vormen, maar ook een prachtig canvas kan zijn voor de strakke, geometrische en wiskundig geïnspireerde sculpturen waar mijn man en collega, Alex Sluimer, zo’n meester in is. Vandaag duiken we in de wereld van marmer: zijn soorten, zijn geschiedenis, en hoe zijn tijdloze kwaliteiten ook de moderne beeldhouwer blijven voeden.

Marmer: Een duik in de geschiedenis en geologie van een edele steen
Wat is marmer nu eigenlijk? Heel kort door de bocht: het is een metamorf gesteente, wat betekent dat het is ontstaan uit een ander gesteente (meestal kalksteen of dolomiet) dat diep in de aardkorst onder enorme druk en hoge temperaturen is getransformeerd. Tijdens dit proces herkristalliseren de mineralen, waardoor die kenmerkende, vaak glinsterende structuur van marmer ontstaat. De aders en kleurvariaties die we zo bewonderen, zijn het resultaat van onzuiverheden zoals klei, zand of ijzeroxiden die tijdens de metamorfose in de steen zijn opgenomen.

De geschiedenis van marmer in de beeldhouwkunst is rijk en eeuwenoud. Denk aan de Grieken, die het stralend witte Pentelische en Parian marmer gebruikten voor hun godenbeelden en tempels, zoals het Parthenon. De Romeinen namen deze traditie over en verspreidden het gebruik van marmer door hun hele rijk. Maar de absolute meester van het marmer, degene die de steen als geen ander leek te kunnen laten ‘ademen’, was natuurlijk Michelangelo in de Renaissance. Zijn David, zijn Mozes, zijn Piëta’s – het zijn werken die getuigen van een bijna bovenmenselijke beheersing van het materiaal en een diep begrip van de menselijke vorm. Hij zei dat hij het beeld al in het blok zag en alleen het overtollige marmer hoefde weg te halen. Hoewel dat misschien wat romantisch klinkt, zit er een kern van waarheid in: een goede beeldhouwer ‘leest’ de steen en werkt samen met de inherente kwaliteiten ervan.

De vele gezichten van marmer: Een palet aan kleuren en tekeningen
Als we het over marmer hebben, denken velen direct aan stralend wit. Maar de wereld van marmer is veel kleurrijker en diverser dan dat!

Carrara marmer (Italië). Dit is misschien wel de bekendste. Het komt uit de Apuaanse Alpen in Toscane. Binnen Carrara heb je weer verschillende kwaliteiten:
- Statuario. Zeer wit, met minimale, subtiele adering. Geliefd om zijn zuiverheid, ideaal voor verfijnde figuratieve beelden. Het is het marmer van Michelangelo’s David.
- Calacatta. Ook wit, maar vaak met dramatischere, dikkere en donkerdere (grijze of zelfs goudkleurige) aders. Zeer luxueus en expressief.
- Bianco Carrara. De meest voorkomende variant, vaak iets grijziger of met een fijnere, drukkere adering dan Statuario.
Griekse marmers
- Pentelisch marmer. Gebruikt voor het Parthenon. Wit, fijnkorrelig, en krijgt in de loop der tijd een prachtige, warme, goudgele patina door de aanwezigheid van ijzer.
- Parian marmer. Afkomstig van het eiland Paros. Extreem fijnkorrelig en opvallend doorschijnend, wat het een zachte, wasachtige gloed geeft. Zeer gewild in de klassieke oudheid.
Gekleurde marmers. De wereld van gekleurd marmer is eindeloos!
- Nero Marquina. Diepzwart met contrasterende witte aders, uit Spanje. Heel dramatisch en chic.
- Rosso Levanto/Verona. Prachtige rode marmersoorten uit Italië en Turkije, vaak met witte of groene aders.
- Verde Guatemala/Alpi. Diverse soorten groen marmer, van zacht zeegroen tot diep donkergroen, vaak met een mooie tekening.
- Giallo Siena. Warm geel tot okerkleurig marmer uit Italië. En zo zijn er nog talloze andere soorten, elk met een eigen unieke kleur, tekening, hardheid en bewerkbaarheid. De adering in een stuk marmer is als een vingerafdruk van de aarde; het vertelt een geologisch verhaal van miljoenen jaren. Voor een beeldhouwer kan die tekening een bron van inspiratie zijn, een element om mee te werken, of soms juist een uitdaging om te integreren in het ontwerp.

Werken met marmer: Uitdagingen en beloningen van een veeleisend materiaal
Marmer bewerken is een vak apart. Het is geen steen voor beginners die nog nooit een beitel hebben vastgehouden, maar het is ook geen onneembare vesting. Het vraagt respect, kennis en geduld.

Hardheid en detaillering. Marmer is over het algemeen harder dan bijvoorbeeld serpentijn of albast, maar zachter dan graniet. Dit betekent dat het een goede balans biedt: het is hard genoeg om zeer fijne details en scherpe lijnen vast te houden, maar nog steeds goed te bewerken met handgereedschap (hoewel geduld en scherp gereedschap essentieel zijn!).

Kristallijne structuur en brittleness. De kristallijne structuur die marmer zijn schoonheid geeft, maakt het ook enigszins bros en gevoelig voor breuk, zeker bij dunne, uitstekende delen of scherpe hoeken. Je moet de steen goed ‘lezen’, de richting van eventuele kristalstructuren of aders begrijpen, en voorzichtig te werk gaan om te voorkomen dat er ongewenste stukken afbreken.
De magie van het polijsten. Een van de grootste beloningen van het werken met marmer is het polijstproces. Door het oppervlak met steeds fijnere materialen te schuren en te polijsten, komt de diepe kleur, de tekening en de karakteristieke, bijna wasachtige glans van het marmer tevoorschijn. Het is alsof je de ziel van de steen onthult. De mate van polijsten kan ook de expressie van je beeld sterk beïnvloeden: van een zachte, matte glans tot een spiegelglad, reflecterend oppervlak.
De dialoog met de steen. Meer dan bij veel andere materialen, voelt het werken met marmer voor mij als een echte dialoog. Je kunt de steen niet dwingen. Je moet luisteren, reageren op zijn eigenschappen, en soms je plan bijstellen als de steen onverwachte kanten van zichzelf laat zien.

Alex Sluimer en de geometrie van marmer: Precisie in een klassieke jas
Nu komen we bij een heel interessant aspect: hoe verhoudt dit klassieke, vaak organisch en figuratief gebruikte materiaal zich tot de strakke, geometrische en wiskundig geïnspireerde sculpturen van mijn man en collega beeldhouwer Alex Sluimer? Je zou misschien denken dat marmer, met zijn soms grillige adering en zijn ‘zachte’ reputatie, niet direct Alex’ eerste keus zou zijn voor zijn precieze, analytische werk. Maar niets is minder waar! Alex ziet juist unieke mogelijkheden en uitdagingen in marmer.

De aantrekkingskracht van wit marmer voor pure vorm. Voor veel van zijn geometrische studies en minimalistische vormen biedt een egaal, stralend wit marmer (zoals een goede kwaliteit Bianco Carrara of zelfs Statuario) een perfect canvas. De zuiverheid van het wit legt alle nadruk op de vorm zelf, op de lijnen, de vlakken, en de subtiele interactie met het licht, zonder de ‘afleiding’ van sterke kleuren of drukke patronen. Het geeft zijn abstracte vormen een tijdloze, bijna serene kwaliteit.
Precisie en scherpe lijnen in een edele steen. De fijnkorrelige structuur van veel marmersoorten stelt Alex in staat om de vlijmscherpe lijnen, exacte hoeken en perfect gladde vlakken te realiseren die essentieel zijn voor zijn geometrische werk. Het is een test van vakmanschap om die precisie te bereiken in een materiaal dat, hoewel goed te bewerken, ook zijn eigen wil heeft.
Het spel van licht op gepolijste geometrie. Alex is een meester in het begrijpen en benutten van hoe licht interageert met vorm. Gepolijst marmer, met zijn vermogen om licht te reflecteren en te verstrooien, biedt prachtige mogelijkheden voor zijn geometrische sculpturen. De manier waarop licht over een perfect glad facet glijdt, hoe een scherpe rand een harde schaduwlijn creëert, of hoe de subtiele doorschijnendheid van sommige witte marmers een innerlijke gloed suggereert – dat zijn allemaal elementen waarmee hij speelt.
De uitdaging (of juist de schoonheid) van adering. Wat te doen met die karakteristieke aders in marmer als je streeft naar een pure, geometrische vorm? Soms zal Alex bewust zoeken naar blokken marmer met een zo rustig en egaal mogelijke structuur. Maar andere keren kan hij juist de uitdaging aangaan om de natuurlijke tekening van de steen te integreren in zijn geometrische ontwerp. Een ader die diagonaal over een strak vierkant vlak loopt, kan een onverwachte spanning of dynamiek toevoegen, een boeiend contrast tussen de door de mens opgelegde orde en de organische ‘gril’ van de natuur.
Historische resonantie en moderne abstractie. Er schuilt een bijzondere kracht in het creëren van ultra-moderne, abstracte, wiskundig geïnspireerde vormen in een materiaal dat zo doordrenkt is van klassieke en renaissance-tradities. Het creëert een dialoog tussen heden en verleden, tussen ratio en historie, die Alex’ werk een extra laag van betekenis geeft.

Alex’ benadering van marmer laat zien dat dit ‘klassieke’ materiaal nog lang niet is uitgeput en nog steeds een bron van inspiratie kan zijn voor de meest hedendaagse en conceptuele sculpturale verkenningen.

Marmer in ons atelier: Van klassieke inspiratie tot moderne expressie
In ons Beeldhouwatelier Simone van Olst in Leiden is marmer een geliefd materiaal, zowel bij mij als bij Alex, en ook bij veel van onze cursisten.

Voor ieder wat wils. Ikzelf werk graag met de meer organische mogelijkheden van marmer, de manier waarop het zich leent voor vloeiende lijnen en zachte rondingen, misschien geïnspireerd door de klassieke meesters maar altijd met een eigen, hedendaagse draai. Alex, zoals gezegd, verkent de geometrische en structurele potentie. En voor onze studenten biedt marmer een prachtige uitdaging om hun vaardigheden te verdiepen.
Leren werken met marmer. We introduceren studenten vaak geleidelijk aan het werken met marmer. Misschien beginnend met een wat zachtere, makkelijker te bewerken variant, of met een kleiner stuk. We besteden veel aandacht aan de specifieke technieken die marmer vereist: het ‘lezen’ van de steen, het gebruik van de juiste beitels (vaak met hardmetalen punten voor de hardere soorten), de verschillende fasen van schuren en polijsten.
Respect voor het materiaal. Een van de belangrijkste dingen die we proberen over te brengen, is respect voor dit edele materiaal. Marmer is kostbaar, en het vraagt om een doordachte, zorgvuldige benadering. We moedigen studenten aan om hun ontwerp goed voor te bereiden (eventueel met een maquette in klei of was) voordat ze de beitel in het marmer zetten.

Het werken met marmer in ons atelier is altijd een bijzondere ervaring. Er hangt een zekere concentratie en toewijding in de lucht als er aan marmer wordt gewerkt. Het is de wetenschap dat je bezig bent met een materiaal dat geschiedenis ademt, en dat je de kans hebt om daar jouw eigen, unieke hoofdstuk aan toe te voegen.

Conclusie: Marmer – Een tijdloze bron van sculpturale schoonheid
Marmer is en blijft een van de meest tot de verbeelding sprekende materialen in de beeldhouwkunst. Zijn geschiedenis is rijk, zijn variëteit is enorm, en zijn expressieve mogelijkheden zijn, zelfs na duizenden jaren, nog lang niet uitgeput. Van de goddelijke perfectie van de Griekse kouroi tot de doorleefde emotie van Michelangelo’s slaven, en van de organische abstracties van Hepworth en Moore tot de precieze geometrie van Alex Sluimer – marmer blijft kunstenaars uitdagen en inspireren.

Het is een steen die geduld, vakmanschap en een diep begrip van vorm en materiaal vereist. Maar de beloning – een sculptuur met een ongeëvenaarde schoonheid, een subtiele lichtval en een gevoel van tijdloze elegantie – is elke inspanning waard.

Ik hoop dat deze blog je een nieuwe waardering heeft gegeven voor dit prachtige materiaal. Kijk de volgende keer dat je een marmeren beeld ziet, eens extra goed. Probeer de kleur, de adering, de textuur, de manier waarop het licht erop speelt, in je op te nemen. En wie weet, misschien krijg je zelf ook wel zin om de uitdaging aan te gaan en je eigen verhaal in deze edele steen te kappen. In ons atelier in Leiden ben je altijd welkom om die droom te verkennen.

Met een glanzende en creatieve groet,

Simone van Olst
Beeldhouwatelier Simone van Olst, Leiden

0 Opmerkingen

Tilda Swinton en de ziel van kunst: Waarom we allemaal kunstenaars moeten zijn

21/10/2025

0 Opmerkingen

Soms, op zo’n druilerige donderdagmiddag in het atelier, de geur van steenstof hangt in de lucht en je ziet de stiltes vallen tussen de beitel-slagen door. Dan ben ik in mijn element. Maar het is niet alleen het zagen of het hakken. Het is dat moment dat je even helemaal opgaat in wat je aan het doen bent. Dat is waar de magie zit.

Laatst las ik iets dat me direct terug bracht naar zo’n moment. Het was een citaat van de Britse actrice Tilda Swinton. Tilda, voor wie haar niet kent, is zo’n zeldzaamheid in Hollywood. Ze is een kameleon, iemand die zich totaal overgeeft aan haar rol, of het nu in een commerciële blockbuster is, of in een obscure arthousefilm. Denk aan haar in Orlando, waar ze een man is die verandert in een vrouw, of aan haar meesterlijke rollen in films van Wes Anderson. Ze is niet zomaar een actrice, ze is een kunstenaar. En precies dat, die diepte en authenticiteit, is wat haar woorden zo raak maakt.

In een interview met de BBC in 2021, over haar film Memoria, vertelde Swinton iets wat me niet meer losliet. Ze sprak over de kracht van kunst en zei: "Art is good for my soul precisely because it reminds me that we have souls in the first place." Dat ene zinnetje… het raakte me recht in het hart. Misschien omdat het precies de vinger op de zere plek legt van waarom we doen wat we doen, hier in het atelier.

Wanneer vergeten we dat we een ziel hebben?
Laten we eerlijk zijn: in de alledaagse hectiek van deadlines, boodschappenlijstjes en volle agenda’s vergeten we soms wie we echt zijn. Onze ziel lijkt dan te verdrinken in een zee van 'moeten'. We worden geconsumeerd door de buitenwereld en verliezen de verbinding met ons innerlijk. De meeste mensen denken bij kunst aan iets dat in een museum hangt. Iets van anderen. Iets dat je ‘begrijpt’ of niet ‘begrijpt’. Maar kunst, en Tilda Swinton snapt dat, is zoveel meer. Het is een spiegel. Een directe lijn naar die vergeten, verborgen delen van onszelf.

Kunst is niet iets wat je alleen maakt. Het is iets wat je ontdekt. Je ontdekt de lijnen, de vormen en de texturen. Maar tegelijkertijd ontdek je de rust, de flow en de concentratie in jezelf. De stenen die hier in het atelier liggen te wachten – van het zachte speksteen tot het harde albast – zijn niet zomaar brokken rots. Het zijn dragers van potentieel. Elk stukje steen heeft al een vorm in zich. Jouw taak als kunstenaar is niet om iets te verzinnen wat er nog niet is, maar om de sluier weg te halen en te onthullen wat er al was. Dat proces is wat Tilda zo mooi verwoordt: het is de ontdekking van de ziel, zowel die van de steen als die van jezelf.

De chaos en het proces
Ik heb zelf autisme met ADHD, en ik zie dat niet als een beperking. Eerder als een superkracht. Mijn hoofd is een creatieve databank vol ideeën en verbanden. Soms is dat chaotisch, dat geef ik toe. Maar die chaos is juist de voedingsbodem voor creativiteit. De ‘Chaos schriftje’ methode die ik heb ontwikkeld, is daar een voorbeeld van. Het is een manier om al die losse gedachten en flarden van inspiratie vast te leggen en er later iets moois uit te distilleren.

Het beeldhouwen is voor mij de ultieme meditatie in chaos. Het is de plek waar al die creatieve energie een focus krijgt. De eerste stap is vaak een beetje rommelig. Je begint met een idee, een vaag beeld, maar gaandeweg pakt de steen de leiding. Dan is het een dans, een dialoog. Je luistert naar de steen en de steen luistert naar jou. En in die dialoog word je herinnerd aan je eigen essentie. Je voelt de spanning tussen wat je wilt maken en wat de steen toelaat. Het is een les in geduld, in loslaten, in luisteren.

Dat is wat Tilda Swintons woorden zo treffend maakt: kunst is niet het resultaat. Het is het proces. En dat proces herinnert je aan je eigen innerlijke wereld, je eigen zielenroerselen.

Beeldhouwen als reis naar binnen
We leven in een wereld waarin alles snel moet en direct resultaat moet opleveren. Maar beeldhouwen is anders. Het is traag. Het vraagt tijd. Het dwingt je om te vertragen. Hier, in ons atelier, zie ik het elke keer weer gebeuren. Mensen komen binnen met hun hoofd vol. Ze zijn moe, gestrest, of op zoek naar iets ondefinieerbaars. Eerst zijn ze onwennig met de beitels en het steen. De eerste klap is vaak voorzichtig, bijna verontschuldigend.

Maar dan, na een uur, of misschien twee, zie je de schouders zakken. De ademhaling wordt rustiger. De ogen krijgen een andere glans. Ze zijn niet meer bezig met wat ze ‘moeten’ doen, maar met wat ze ‘aan het doen’ zijn. Ze zijn op reis gegaan, niet naar een exotische bestemming, maar naar binnen. Ze vinden hun eigen ritme, de klank van hun eigen hamer op de beitel. Die klank is een dialoog met hun ziel. Het is het geluid van herinnerd worden aan wie je bent.

Neem nu albast. Zelf ben ik er gek op. Albast is zo prachtig, met al die doorschijnende lagen en patronen. Werken in albast voelt als het ontdekken van een geheime wereld. Het is een reis van buiten naar binnen, waarbij elke schil die je weghaalt een nieuw mysterie onthult. Precies zoals bij jezelf, toch? De lagen van aannames, de verwachtingen van anderen, de angsten… stap voor stap, beitel voor beitel, kom je dichter bij de kern.

Inspiratie uit onverwachte hoeken
Ik haal zelf veel inspiratie uit kunstmusea. Ik ben gek op experimentele kunst, vooral als die driedimensionaal is. Of het nu de ruwe texturen van een beeld van Anish Kapoor zijn of de delicate vormen van Barbara Hepworth. Kunst herinnert me er steeds aan dat er geen één manier is om de wereld te zien. Iedereen heeft een unieke blik en een unieke ziel.

Het is diezelfde gedachte die we hier in het atelier proberen te stimuleren. De materialen – of het nu speksteen is voor de beginners of albast en marmer voor de meer ervaren beeldhouwers – zijn slechts de tools. De echte kunst zit in de persoon die ermee werkt. De kunst is om je eigen verhaal te vertellen, je eigen ziel te onthullen.

En ja, dat is soms eng. Je bent kwetsbaar. Je durft iets te maken wat misschien niet ‘perfect’ is. Maar wie bepaalt dat perfectionisme eigenlijk? De rommeligheid, die onverwachte hoek, die imperfecte lijn – dat is waar de menselijkheid en de authenticiteit in zit. Dat is de ziel.

De verbinding met het atelier
Ons atelier in Leiden, de plek die Alex en ik al bijna 25 jaar runnen, is meer dan alleen een werkplaats. Het is een oase. Een plek waar je even kunt ontsnappen aan de buitenwereld en de verbinding met jezelf kunt herstellen. De lessen op dinsdag- en woensdagavond, de fijne zaterdag workshops en de lessen overdag op donderdag, vrijdag en zaterdag – ze zijn niet alleen bedoeld om je techniek te leren. Ze zijn een uitnodiging om diepere lagen in jezelf aan te boren. Om, met de woorden van Tilda Swinton, herinnerd te worden aan het feit dat je een ziel hebt.

Ik denk dat Tilda het zo goed heeft verwoord. Kunst is niet voor de elite of voor degenen die er ‘talent’ voor hebben. Kunst is voor iedereen die de behoefte voelt om te creëren, te ontdekken en te verbinden. Het is voor iedereen die wil ontsnappen aan de oppervlakkigheid van het leven en terug wil naar de kern.

Die kern is de plek waar je je verborgen krachten vindt, waar je je eigen stem hoort en waar je je eigen waarheid ontdekt. Ik geloof dat we allemaal geboren zijn met de wens om te creëren, maar dat we die wens door de jaren heen soms zijn kwijtgeraakt. Het is tijd om die weer wakker te schudden.

Het gaat niet over het maken van een ‘mooi’ beeld. Het gaat over de reis die je maakt om het te creëren.

Het gaat over het moment dat je de steen vastpakt en weet: ik kan iets maken wat alleen ik kan maken.

Het gaat over het voelen van de verbinding met het materiaal, met de ruimte en, het allerbelangrijkste, met jezelf.

Hier in ons atelier zie je het elke dag: mensen die binnenkomen en die een uurtje later al een totaal andere houding hebben. De spanning in de schouders verdwijnt, de blik wordt helderder. Ze zijn bezig met hun eigen ziel, en dat is zo prachtig om te zien.

Je eigen ziel vinden in steen, wanneer heb JIJ tijd om te beginnen?
Ben je ook op zoek naar die verbinding? Voel je de behoefte om iets te doen wat je ziel voedt in plaats van leegzuigt? Dan is het misschien tijd om die drempel over te stappen.

Het maakt niet uit of je nog nooit een beitel hebt vastgehad. Iedereen begint ergens. En hier, in het atelier, begeleiden we je graag op die reis. We hebben alles wat je nodig hebt, van de stenen tot het gereedschap, en we staan altijd klaar met raad en daad. Het gaat niet om perfectie, maar om het proces, om de ontdekking van de ziel.

Dus, ben je klaar om de verbinding te maken?

Klaar om je eigen innerlijke wereld te ontdekken?
Dan is onze doorlopende cursus op dinsdag- en woensdagavond en donderdag- , vrijdag en zaterdag (ochtend of middag) perfect voor jou. Je kunt instromen wanneer je wilt en werkt op je eigen tempo, met de begeleiding van mij of Alex. Of kom een keer proeven tijdens de fijne zaterdag workshop van 10:00 tot 16:00. Dé perfecte manier om te ontdekken of beeldhouwen iets voor jou is.

Ik hoop je snel te zien, hier in het atelier, waar we samen de ziel van kunst kunnen ontdekken.

0 Opmerkingen

Travertijn: Aardse warmte en tijdloze structuur – Van Romeinse pracht tot moderne precisie

20/10/2025

1 Opmerking

Lieve steenbewonderaars, makers met een gevoel voor historie, en iedereen die de warme omhelzing van een aardse steen kan waarderen,

Welkom terug bij "Uit Mijn Inspiratiebronnen"! Ik ben Simone van Olst. Vandaag wil ik het met je hebben over een steensoort die een directe lijn lijkt te trekken van de klassieke oudheid naar het heden, een materiaal dat zowel een robuuste, aardse kracht als een verrassende, subtiele elegantie in zich draagt: travertijn. Misschien ken je het van de indrukwekkende Romeinse bouwwerken zoals het Colosseum, of van de warme, crèmekleurige vloeren en wandbekledingen in moderne architectuur. Maar travertijn is zoveel meer dan een bouwmateriaal; het is een steen met een uniek karakter, een eigen verhaal, en een wereld aan mogelijkheden voor ons als beeldhouwers.

In mijn Beeldhouwatelier Simone van Olst in Leiden hebben we een diep respect voor de diversiteit van steen. Elke soort heeft zijn eigen persoonlijkheid, zijn eigen uitdagingen en zijn eigen beloningen. Travertijn, met zijn kenmerkende poreuze structuur en zijn warme, aardse kleurenpalet, neemt daarin een bijzondere plaats in. Het is een steen die je uitnodigt om na te denken over tijd, over natuurlijke processen, en over de manier waarop een oppervlak textuur kan bijdragen aan de expressie van een vorm. En het is fascinerend om te zien hoe mijn collega en man, Alex Sluimer, met zijn liefde voor geometrische precisie, de dialoog aangaat met dit van nature zo organisch en ‘levendig’ ogende materiaal.

Travertijn: Een geschenk van water en tijd – De ontstaansgeschiedenis van een bijzondere steen
Om travertijn echt te begrijpen en te waarderen, helpt het om iets te weten over zijn ontstaan. Het is geen steen die diep in de aarde onder enorme druk is gevormd zoals marmer of graniet. Nee, travertijn is een vorm van kalksteen die op een veel directere, bijna ‘oppervlakkige’ manier ontstaat: door de neerslag van calciumcarbonaat uit mineraalrijk water, vaak bij warmwaterbronnen of in kalksteengrotten.

De rol van water en koolzuur. Het proces begint wanneer water door kalksteenlagen sijpelt en calciumcarbonaat oplost. Bij een bron, waar dit water aan de oppervlakte komt, daalt de druk en ontsnapt koolzuurgas. Hierdoor kan het calciumcarbonaat niet langer in oplossing blijven en slaat het neer, laagje voor laagje, vaak rondom plantenresten, takjes of andere organische materialen.
De kenmerkende poriën. Juist die ingesloten organische materialen, of de gasbelletjes die tijdens het proces ontsnappen, zorgen voor de karakteristieke gaten en poriën in travertijn. Het is dus geen teken van ‘slechte kwaliteit’, maar een inherent onderdeel van zijn ontstaansgeschiedenis en zijn charme!
Een historische favoriet. De Romeinen waren al grote fans van travertijn. De belangrijkste groeven lagen (en liggen nog steeds) in de buurt van Tivoli, vlakbij Rome. De naam "travertijn" is dan ook afgeleid van het Latijnse "lapis tiburtinus", wat "steen van Tibur" (de oude naam voor Tivoli) betekent. Het Colosseum, de Trevifontein, de zuilen van de Sint-Pietersbasiliek – ze getuigen allemaal van de duurzaamheid en de tijdloze schoonheid van dit materiaal.

Deze ontstaansgeschiedenis, zo direct verbonden met water, aarde en de processen van neerslag en opbouw, geeft travertijn voor mij een heel organisch en levendig karakter, ondanks zijn steenharde realiteit.

De vele tinten en texturen van travertijn: Een aards palet voor de kunstenaar
Travertijn is geen eenheidsworst. Afhankelijk van de specifieke geologische omstandigheden en de mineralen die in het water aanwezig waren tijdens de vorming, komt het voor in een prachtig palet aan aardse kleuren en texturen:

Kleuren. De meest bekende zijn de warme, crèmekleurige en beige varianten. Maar je vindt ook travertijn in zachte gelen (Giallo), goudbruine tinten, rozige nuances, en zelfs diepere, roestbruine of roodachtige kleuren (vaak door een hoger ijzergehalte). Er is zelfs zilvergrijs travertijn. Elke kleur brengt zijn eigen sfeer en associaties met zich mee.
Textuur en structuur. De poriën kunnen variëren van heel klein en subtiel tot groot en grillig. Soms wordt travertijn verkocht met de poriën ‘gevuld’ (meestal met een hars of cement in een bijpassende kleur) voor een gladder oppervlak, wat vaak in de bouw wordt toegepast. Als beeldhouwer kun je er echter ook voor kiezen om de poriën juist open te laten en de natuurlijke textuur te benadrukken.

Lagen en tekening. Travertijn heeft vaak een duidelijke gelaagdheid, als een soort jaarringen die het langzame proces van afzetting laten zien. Deze lagen kunnen parallel lopen, maar ook golvend of onregelmatig zijn, wat prachtige, natuurlijke tekeningen in de steen veroorzaakt. Soms zie je zelfs afdrukken van bladeren of takjes die in de steen bewaard zijn gebleven. De keuze van een specifiek blok travertijn is dus al een creatieve daad op zich. Ga je voor een egale, rustige variant, of juist voor een stuk met een uitgesproken tekening en veel textuur? Elke keuze heeft invloed op het uiteindelijke karakter van je beeld.

Werken met travertijn: Een aardse dans tussen structuur en verrassing
Het bewerken van travertijn is een unieke ervaring, die verschilt van het werken met bijvoorbeeld marmer of graniet.

Bewerkbaarheid. Over het algemeen is travertijn een relatief makkelijk te bewerken steensoort, zeker vergeleken met de echt harde steensoorten. Het laat zich goed zagen, hakken, raspen en schuren. De hardheid kan echter variëren, afhankelijk van de dichtheid en de specifieke mineraalsamenstelling.
Omgaan met de poriën en lagen. De porositeit en de gelaagdheid zijn de belangrijkste aandachtspunten. Je moet voorzichtig zijn dat de randen van de poriën niet afbrokkelen, of dat de steen langs een zwakke laag splijt. Dit vraagt om een goede techniek en scherp gereedschap. Soms moet je je ontwerp aanpassen aan een onverwachte holte of een hardere insluiting die je tegenkomt. Het is een constante dialoog met het materiaal.
Afwerking. Travertijn kan op verschillende manieren worden afgewerkt. Je kunt het polijsten voor een zachte glans (hoewel een hoogglans, zoals bij marmer, lastiger is als de poriën ongevuld blijven). Maar je kunt er ook voor kiezen om de textuur juist te benadrukken door een meer matte, gezoete, of zelfs een ruwere afwerking. Het vullen van de poriën voor een strakker resultaat is ook een optie, hoewel ik persoonlijk vaak de charme van de natuurlijke textuur prefereer.
De warmte van het materiaal. Wat ik zelf zo prettig vind aan het werken met travertijn, is de fysieke warmte die het uitstraalt. Het voelt minder koel aan dan veel andere steensoorten, wat het een heel aaibaar en toegankelijk karakter geeft.

Alex Sluimer en de geometrie van aardse lagen: Travertijn als canvas voor precisie
En dan de vraag: hoe verhoudt deze aardse, gelaagde en poreuze steen zich tot de strakke, geometrische en wiskundig geïnspireerde beeldhouwkunst van mijn collega Alex Sluimer? Op het eerste gezicht lijkt er misschien een contradictie. Maar Alex, met zijn analytische blik en zijn diepe begrip van materiaal en structuur, ziet juist in travertijn boeiende mogelijkheden en uitdagingen.

De keuze van travertijn voor geometrisch werk. Alex zal voor zijn precieze, geometrische vormen vaak op zoek gaan naar de dichtere, meer homogene varianten van travertijn, waarin de poriën minder dominant zijn of de gelaagdheid subtieler is. Hij wil de puurheid van zijn geometrische concept niet laten ‘verstoren’ door een al te grillige textuur. Maar soms kan hij er juist ook voor kiezen om een stuk te gebruiken waarin de natuurlijke tekening of textuur een bewust contrast of een dialoog aangaat met de opgelegde geometrische vorm.
Het spanningsveld tussen vorm en textuur. Stel je een perfecte kubus voor, uitgevoerd in een travertijn met een duidelijke, horizontale gelaagdheid. De strakke, door de mens bedachte vorm van de kubus wordt dan doorsneden en verlevendigd door de natuurlijke, organische lijnen van de steen. Dit creëert een fascinerend spanningsveld, een gesprek tussen de ratio van de geometrie en de ‘toevalligheid’ van de natuur. Alex kan ervoor kiezen om de poriën te vullen voor een strakker, moderner oppervlak, of ze juist open te laten om de textuur te benadrukken, wat een meer ‘brutalistisch’ of aards gevoel geeft aan zijn geometrie.
Licht en schaduw op een poreus oppervlak. Het spel van licht en schaduw op travertijn is heel anders dan op een gladgepolijst marmer of een industrieel materiaal als metaal. Het licht wordt deels geabsorbeerd door de matte textuur, en de kleine holtes en poriën creëren een subtiel, levendig schaduwspel op de geometrische vlakken. Dit kan de hardheid van de geometrie verzachten en er een onverwachte warmte en tactiliteit aan geven.

De historische dimensie. Het gebruik van travertijn, een materiaal met zo’n rijke architectonische geschiedenis die teruggaat tot de Romeinen, voor strakke, moderne, geometrische sculpturen, plaatst die vormen in een interessant historisch perspectief. Het is een brug tussen de klassieke bouwkunst en de abstracte kunst van de 20e en 21e eeuw. Alex’ benadering van travertijn laat zien dat precisie en structuur niet per se koud of afstandelijk hoeven te zijn. Door te kiezen voor een materiaal met zo’n inherente warmte en aardse uitstraling, krijgen zijn geometrische werken een extra laag van toegankelijkheid en menselijkheid.

Wat de "aardse elegantie" van travertijn jou als (steen)beeldhouwer kan leren
Of je nu figuratief, organisch abstract of geometrisch werkt, travertijn biedt waardevolle lessen en inspiratie:

Omarm de "imperfectie" als karakter. Travertijn leert je dat de natuurlijke ‘onvolkomenheden’ van een steen – de poriën, de aders, de kleurvariaties – geen fouten zijn, maar juist karaktertrekken die je kunt benutten in je ontwerp. Het gaat niet altijd om het streven naar een perfect, uniform oppervlak.
Textuur als expressief element. De unieke textuur van travertijn kan een integraal onderdeel worden van de expressie van je beeld. Het kan zachtheid, aardsheid, ouderdom of juist een verrassende lichtheid suggereren.
Werken met warmte en aardsheid. Als je sculpturen wilt maken die een sterke verbinding hebben met de aarde, met de natuur, met geschiedenis, dan is travertijn een prachtig medium. Zijn warme kleuren en natuurlijke uitstraling lenen zich daar uitstekend voor.
Ruimtelijke kwaliteiten ondanks textuur. Zelfs met een uitgesproken textuur blijven de fundamentele principes van vorm, massa, lijn en ruimte cruciaal. Travertijn daagt je uit om te onderzoeken hoe deze elementen interageren met een levendig oppervlak.

Onze ervaringen met travertijn in het atelier
In ons Beeldhouwatelier Simone van Olst in Leiden moedigen we studenten aan om met verschillende steensoorten te experimenteren, en travertijn is daar zeker een van.

Een steen met vele mogelijkheden. We laten zien hoe travertijn geschikt kan zijn voor zowel organische, vloeiende vormen (waarbij de natuurlijke tekening mooi gevolgd kan worden) als voor meer gestructureerde, abstracte ontwerpen (waarbij de textuur een extra dimensie toevoegt).
De juiste keuze maken. We helpen studenten bij het selecteren van het juiste blok travertijn voor hun specifieke project. Een stuk met grote, open poriën vraagt om een andere aanpak dan een dichtere, fijnere variant.

Techniek en geduld. We besteden aandacht aan de specifieke technieken die nodig zijn om travertijn goed te bewerken, met respect voor zijn structuur en kwetsbaarheden. Geduld en een zachte hand zijn vaak belangrijker dan brute kracht.

Het is altijd weer een genot om te zien hoe cursisten de unieke kwaliteiten van deze steen ontdekken en zich laten inspireren door zijn aardse elegantie.

Travertijn – Een steen die verhalen vertelt
Travertijn is voor mij veel meer dan alleen een bouwmateriaal. Het is een steen die verhalen vertelt – verhalen over water, over tijd, over de processen die onze aarde vormen. Het is een steen met een warme, uitnodigende ziel, die de beeldhouwer uitdaagt om een dialoog aan te gaan met zijn unieke textuur en zijn rijke geschiedenis.

Of je nu geïnspireerd wordt door de Romeinse ruïnes, de strakke lijnen van moderne architectuur, of de abstracte geometrie van een kunstenaar als Alex Sluimer, travertijn biedt een prachtig en veelzijdig canvas voor jouw sculpturale ideeën. Het is een materiaal dat de brug slaat tussen het verleden en het heden, tussen de organische kracht van de natuur en de creatieve visie van de mens.

Ik hoop dat deze blog je nieuwsgierig heeft gemaakt naar de gelaagde schoonheid van travertijn. Kijk de volgende keer dat je een gebouw of een beeld van deze steen ziet eens met andere ogen. Voel de warmte, bestudeer de textuur, en laat je inspireren door zijn tijdloze, aardse elegantie. En wie weet, misschien krijg je zelf wel zin om de uitdaging aan te gaan en jouw eigen verhaal in dit prachtige materiaal te kappen. In ons atelier in Leiden ben je altijd welkom om die reis te beginnen.

Met warme en creatieve groet,

Simone van Olst
Beeldhouwatelier Simone van Olst, Leiden

1 Opmerking

De eerste vonk: Waarom elk idee een toevluchtsoord verdient en waarom een 'chaos schriftje' je hier bij helpt

16/10/2025

0 Opmerkingen

Ik wil je iets vragen. Ken je dat gevoel? Je bent aan het koken en ziet in de wolk stoom boven de pan een vorm die perfect past bij je volgende beeldhouwwerk. Of je leest een zin in de krant en die ontsteekt een vuurwerk aan gedachten. Je loopt door de stad en de schaduw van een gebouw triggert een onverwacht concept. Voor een vluchtig moment is daar die vonk, die ingeving, dat geniale idee. Je voelt de opwinding, de energie. En dan... dan is het weg. Opgelost in de chaos van je dag. Je probeert het vast te houden, in je geheugen te prenten, maar het glipt weg als water door je vingers.

Als maker is er niets zo frustrerend als een vonk die niet wordt gevat. Ik ken dit gevoel maar al te goed, want mijn hoofd is een non-stop denkfabriek. Het is een bruisend circus van ideeën die elkaar razendsnel opvolgen. En ik heb geleerd dat een vonk die niet onmiddellijk een toevluchtsoord krijgt, simpelweg dooft. Dit blog gaat over de cruciale eerste stap in het creatieve proces: het creëren van een veilig thuis voor elke creatieve ingeving. Het gaat over het bevrijden van je geest, zodat die zich kan richten op wat hij het beste kan: creëren en verbinden.

De ‘lekkende emmer’ in je hoofd: Het kernprobleem
We zijn allemaal opgevoed met het idee dat we onze dingen moeten onthouden. Van school tot op de werkvloer, het geheugen wordt geprezen als de ultieme opslagplaats. Maar de waarheid is, zoals ik in mijn eigen passie voor boeken over psychologie en creativiteit heb geleerd, dat het menselijk brein een denkfabriek is, geen opslagruimte. Ons werkgeheugen, dat deel van je brein dat actief informatie vasthoudt en verwerkt, is vergelijkbaar met een emmer. Een emmer met een paar lekken. Je kunt er van alles in gieten – een geniale ingeving, een boodschappenlijstje, een afspraak – maar als je het niet gebruikt of verankert, sijpelt het weg.

Het voortdurend proberen te onthouden van die duizend en één ideeën die op een dag voorbijkomen, kost je een enorme hoeveelheid mentale energie. Dit fenomeen wordt in de psychologie ook wel cognitieve belasting genoemd. Je mentale processor raakt overbelast. Je brein is dan niet bezig met de vonk verder te laten ontvlammen en er iets mee te doen, maar met het vasthouden van de vonk zelf. En die constante spanning – die angst om iets te vergeten – is een van de grootste vijanden van de creativiteit. Het leidt tot mentale vermoeidheid en verlamming. Je voelt de opwinding van je creatieve impuls, maar je kunt hem niet omzetten in actie, omdat je mentale energie volledig wordt opgeslokt door de taak om die impuls überhaupt te onthouden.

De wetenschap spreekt: Bevrijd je geest van de last van het onthouden
Dit is geen zweverige filosofie; het is wetenschap. Ik ben enorm geïnspireerd door de vele boeken die ik verslind over de psychologie van creativiteit, en de theorieën die ik daaruit haal, pas ik al meer dan twee decennia toe in mijn lessen als beeldhouwdocent. Ik ben gefascineerd door het baanbrekende onderzoek van psychologen zoals Roy F. Baumeister, die het concept van 'ego depletion' en de impact van mentale inspanning op onze wilskracht bestudeerde. In zijn onderzoek toonde hij aan dat wilskracht en mentale energie, net als een spier, uitgeput kunnen raken. De constante mentale activiteit van het vasthouden van ideeën en taken in je hoofd put je uit, waardoor je minder energie en wilskracht overhoudt voor de échte creatieve taak: het creëren zelf.

Een van de meest effectieve remedies tegen deze uitputting is de 'brain dump' – het systematisch en volledig leegmaken van je hoofd. Dit is de psychologische bevrijding die je ervaart wanneer je alle gedachten, taken en ideeën die door je hoofd spoken, overbrengt naar een extern, betrouwbaar systeem. Het moment dat een idee is 'gevat', ervaart je brein een gevoel van opluchting. De mentale last wordt opgeheven, en je werkgeheugen wordt vrijgemaakt voor wat het het beste kan: denken, verbinden en creëren.

Door een idee op te schrijven, of op te slaan, vertel je je brein: "Oké, ik heb het. Je hoeft dit niet langer vast te houden. Je kunt nu verder met de volgende taak." Deze simpele handeling transformeert een vluchtige gedachte in een concrete, tastbare eenheid van informatie, klaar om later bewerkt te worden. Dit is het verschil tussen een idee dat je probeert te onthouden en een idee waar je voor zorgt.

Jouw anker in de chaos: De kracht van het 'chaos schriftje'
Voor mij is dit externe, betrouwbare systeem een fysiek 'chaos schriftje'. Een klein notitieboekje, altijd binnen handbereik. In tegenstelling tot digitale apps, heeft het geen batterij, geen notificaties, geen inlogtijd. Het is direct. Het is intuïtief. Het is een verlengstuk van je hand.

Dit schriftje is niet bedoeld om georganiseerd te zijn in de traditionele zin. De pagina's zijn een mix van schetsen, krabbels, inspirerende citaten, telefoonnummers van leveranciers, een gedicht dat je raakte, en een snelle notitie over een technische tip die Alex je in de les gaf. De chaos weerspiegelt de dynamiek van je denkproces. Het is een toevluchtsoord voor elke vorm van informatie die resoneert met je ziel, zonder dat je direct hoeft te bepalen of het een 'Project' of een 'Bron' is. Die categorisatie komt later, in een volgend stadium. Het gaat nu puur om het vangen.

En hier is de diepe kracht van dit fysieke proces: door je bevindingen niet digitaal op te slaan, maar in je eigen woorden op te schrijven of te tekenen, vormt het idee zich naar jou. Het krijgt jouw handschrift, jouw visuele taal, jouw persoonlijke draai. Je maakt het je direct eigen. Het wordt niet opgeslagen als een kopie van het origineel – het citaat, het interview of de podcast – maar als een organische notitie die al deels verwerkt en gerecycleerd is in jouw brein. Het is een creatieve daad op zich, en het zorgt ervoor dat de kennis echt van jou wordt, in een werkbaar format waar jij persoonlijk wat aan hebt. Dit is de eerste, cruciale stap in het transformeren van passieve informatie naar actieve, bruikbare kennis.

Dit schriftje is mijn anker. Het is een veilige, fysieke plek waar ik al mijn creatieve vonken parkeer. Ik vertrouw erop dat alles wat ik opschrijf, op de een of andere manier waardevol is. En die wetenschap geeft een immense rust. Het leert je dat het proces van ideeën verzamelen een liefdevolle, continue daad is. Over deze mindset en het gebruik van mijn heilige schriftje, geef ik een Masterclass: Het 'chaos schriftje' methode. Hierin vertel ik uitgebreid waarom dit wondermiddel mij redt op drukke, maar ook slome dagen, en waarom jij absoluut ook een 'chaos schriftje' moet hebben en hoe je deze het beste gebruikt. Maar voor nu kun je ook deze blog verder lezen voor een beknopte samenvatting.

Mijn superkracht en mijn anker: Een persoonlijk verhaal over ADHD
Voor mij is dit niet zomaar een methode; het is een essentieel onderdeel van mijn creatieve en persoonlijke welzijn. Ik heb ADHD, en voor mij is mijn brein een constant vuurwerk aan gedachten. Dit is een ongelooflijke kracht: ik leg razendsnel verbanden, denk out-of-the-box en mijn inspiratie kent geen grenzen. Maar het kan ook voelen als een storm waarin ik me soms dreig te verliezen. Mijn gedachten springen van het ene op het andere, en briljante ingevingen kunnen fragmenteren en verdwijnen voordat ik ze goed en wel heb kunnen pakken.

Het 'chaos schriftje' is het perfecte middel om met deze dynamiek om te gaan. Het vecht niet tegen mijn impulsiviteit, het omarmt die. De behoefte om direct vast te leggen wat er in me opkomt, is een van de kenmerken van mijn brein, en het schriftje is de directe uitlaatklep. Het bypasses de executieve functies die soms een hoge drempel vormen voor het starten van een taak. Ik hoef geen app te openen, geen categorie te kiezen; ik pak mijn schriftje en krabbel het op. Het is een onmiddellijke reactie op een interne behoefte. Het is mijn anker in de storm van mijn gedachten. Het geeft me een gevoel van controle over de chaos, en transformeert de angst om iets te vergeten in de opwinding van het vangen. Het is de tool die me in staat stelt mijn superkracht te benutten zonder dat de keerzijde ervan me overweldigt.

De eerste stap: Van kijken naar vangen
Dus, hoe begin je? De eerste stap is simpel: begin met vangen.

Koop een notitieboekje. Kies een schriftje dat je mooi vindt, dat bij je past. Een die je graag overal mee naartoe neemt.
Draag het altijd bij je. Je weet nooit wanneer de vonk toeslaat. Stop het in je tas, je zak, naast je bed.
Vang alles. Schrijf alles op wat je hoofd passeert en wat resoneert met je. Niet alleen ideeën voor beelden, maar ook:
- Een zin uit een boek of podcast.
- Een observatie over een textuur of een kleur.
- Een snelle schets van een vorm.
- Een technisch inzicht dat Alex je deelde in de les.
- Een emotie die je voelt.
- Een quote die je inspireert.

4. Wees niet netjes. Deel van de magie is dat het niet perfect hoeft te zijn. Het is niet voor de buitenwereld; het is voor jou. Schrijf het op zoals het komt, in de chaos die het is.Deze eerste stap, dit fundament van het vangen, is de meest cruciale van allemaal. Het is de stap waarin je je bevrijdt van de last van het onthouden en je je geest ruimte geeft om te ademen, te denken, en verbindingen te leggen.

De waarde die je direct voelt: Meer dan alleen notities
Door consistent je 'chaos schriftje' te vullen, zul je direct de waarde voelen. Je zult een nieuw gevoel van opwinding ervaren over de informatie die overal om je heen stroomt. Je zult meer aandacht besteden aan de boeken die je leest, de gesprekken die je voert, de wandeling door je eigen buurt, en de exposities die je bezoekt. Nu weet je dat ieder interessant idee dat je tegenkomt op een fijne manier kan worden opgeslagen en in een later stadium kan worden gebruikt. Je hoeft ze niet langer te onthouden, of te hopen dat je ze onthoudt. Je zorgt ervoor dat het gebeurt.

Het 'chaos schriftje' is een onmisbare opslagplek voor alle kennis en informatie die je bij de hand wilt hebben wanneer je gaat zitten om je ergens op te richten. Het is een creatieve omgeving die je op ieder moment en op iedere plek kunt betreden, wanneer het tijd is om iets te laten gebeuren. Het is de plek waar je die vonken verzamelt, zodat ze later in een volgend stadium kunnen uitgroeien tot een groot, vlammend vuur van creatie.

De eerste stap is het zetten van de eerste beitel in de steen. In de wereld van ideeën is die eerste stap het opschrijven van de eerste gedachte. Het is een daad van vertrouwen, een belofte aan jezelf om die kostbare vonken van inspiratie te koesteren.

Klaar om jouw creatieve flow te transformeren?
De reis van een creatief idee begint met die ene vonk. En de beste plek om die vonk te vangen, is met je eigen handen - in de rust en de ruimte van ons atelier. In onze proefles begeleiden we je niet alleen bij de eerste slag in de steen, maar geven we je ook de tools en mindset om je creativiteit echt te laten stromen.

Is deze samenvatting je in de smaak gevallen en wil je je verder verdiepen in die creatieve energie, en leren hoe je ideeën systematisch kunt vangen en ordenen? Ontdek dan de Masterclass: 'chaos schriftje' methode – een inspirerende training waarin je leert om jouw hoofd leeg te maken en je ideeënstroom te organiseren zonder je spontaniteit te verliezen.

Boek vandaag nog jouw proefles of start met de Masterclass: 'chaos schriftje' methode, en ervaar hoe structuur en vrijheid samenkomen in jouw creatieve proces.

0 Opmerkingen

De moedige blik: Wat de collectie Visser in het Kröller-Müller ons leert over kunst, ruimte en materie

15/10/2025

0 Opmerkingen

Lieve kunstontdekkers, ruimtedenkers en iedereen die gelooft dat kunst meer is dan alleen wat je op het eerste gezicht ziet,

Ik ben Simone van Olst. Vandaag wil ik een boek – en vooral de collectie die het beschrijft – met je delen dat een heel ander soort inspiratie biedt dan de boeken die we eerder hebben besproken. Het gaat niet zozeer om directe technieken of klassieke vormprincipes, maar om een manier van kijken, een houding ten opzichte van kunst, en een diepgaand onderzoek naar de essentie van materiaal, ruimte en idee. Ik heb het over het boek (of de catalogus) van "De collectie Visser in het Kröller-Müller Museum".

Het Kröller-Müller Museum in Otterlo, een plek die ik al vaker met liefde heb genoemd, herbergt niet alleen de wereldberoemde Van Goghs en een prachtige beeldentuin, maar ook deze uitzonderlijke verzameling moderne en hedendaagse kunst, bijeengebracht door het echtpaar Martin en Mia Visser. Het is een collectie die je misschien niet direct associeert met het traditionele beeldhouwen in steen, maar die juist daarom zo’n krachtige uitdaging en verrijking kan vormen voor ons als makers. Het dwingt je om je eigen kaders te bevragen en je definitie van ‘sculptuur’ op te rekken.

The Collection Visser at the Kröller-Müller Museum

Martin en Mia Visser: Verzamelaars met een pioniersgeest en een feilloos oog
Wie waren Martin en Mia Visser? Zij waren niet zomaar verzamelaars; zij waren pioniers, visionairs met een ongelooflijke passie en een bijna feilloos oog voor het nieuwe en het grensverleggende in de kunst. Vanaf de jaren '50 en '60 van de vorige eeuw begonnen zij met het verzamelen van werk van kunstenaars die toen vaak nog aan het begin van hun carrière stonden en wiens werk door het grote publiek (en veel musea!) nog als moeilijk, radicaal of zelfs onbegrijpelijk werd beschouwd.

Ze waren niet geïnteresseerd in gevestigde namen of veilige keuzes. Nee, de Vissers zochten het avontuur op. Ze kochten werk van kunstenaars die experimenteerden met nieuwe materialen, nieuwe vormen en nieuwe ideeën. Denk aan stromingen als Minimal Art, Conceptuele Kunst, Arte Povera en Land Art. Kunstenaars als Carl Andre, Sol LeWitt, Dan Flavin, Christo, Piero Manzoni, Joseph Beuys, Bruce Nauman, en later ook Anselm Kiefer en Sigmar Polke vonden een plek in hun collectie. Wat hen dreef was een diepe nieuwsgierigheid, een verlangen om de kunst van hun eigen tijd te begrijpen en te ondersteunen. Ze bouwden vaak persoonlijke relaties op met de kunstenaars die ze verzamelden, wat hun collectie een extra, menselijke dimensie geeft. Een groot deel van deze unieke verzameling is gelukkig voor ons allemaal bewaard gebleven en te zien in het Kröller-Müller Museum.

Het boek "De collectie Visser": Een venster op een revolutionaire kunstperiode
Een boek of catalogus over zo'n collectie is meer dan alleen een verzameling plaatjes. Het is een document van een tijdperk, een getuigenis van een bepaalde artistieke visie. Ik stel me voor dat het boek "De Collectie Visser in het Kröller-Müller Museum" ons meeneemt in:

De werken zelf. Natuurlijk, afbeeldingen van de sleutelwerken, hopelijk met details die de materialiteit en de textuur laten zien.
De kunstenaars en hun intenties. Achtergrondinformatie over de kunstenaars, hun filosofieën, en wat zij met hun vaak radicale werken wilden uitdrukken.
De visie van de verzamelaars. Inzicht in waarom Martin en Mia Visser juist voor deze kunstenaars en deze werken kozen. Wat zagen zij erin? Welke verbanden legden zij?
Contextualisering. Essays van kunsthistorici die de werken en stromingen in een breder perspectief plaatsen en hun belang voor de kunstgeschiedenis duiden.

Zo'n boek wordt dan een soort draagbaar museum, een studieobject dat je steeds opnieuw kunt raadplegen om je te verdiepen in een periode die de kunstwereld voorgoed heeft veranderd.

De kunststromingen in de collectie Visser: Een uitdaging en inspiratie voor de (steen)beeldhouwer
Laten we eens kijken naar een paar van die stromingen die zo prominent aanwezig zijn in de Collectie Visser, en wat die ons als (steen)beeldhouwers te bieden hebben:

Minimal art. Denk aan de strakke, geometrische sculpturen van Carl Andre (zijn beroemde vloersculpturen van metalen platen) of Sol LeWitt (zijn systematische, modulaire constructies). Op het eerste gezicht misschien koel en afstandelijk. Maar kijk beter!

Relevantie voor steen: minimal art legt een enorme nadruk op de essentie van de vorm, de eigenschappen van het materiaal en de relatie van het object tot de ruimte. Voor een steenbeeldhouwer is dit super relevant. Hoe kun je met een minimale ingreep de maximale expressie uit een blok steen halen? Hoe speelt de textuur, de kleur, de massa van de steen zelf een hoofdrol? De kracht van de ‘lege’ vorm, de herhaling, de seriële opbouw – het zijn allemaal principes die je kunt verkennen in steen. Mijn man en collega Alex Sluimer, met zijn fascinatie voor geometrie en structuur, vindt hier zeker aanknopingspunten!

Conceptuele kunst. Hierbij staat het idee, het concept, centraal – soms zelfs meer dan de fysieke uitvoering. Kunst als een mentaal proces.

Relevantie voor steen: dit daagt ons uit om na te denken over de betekenis achter onze steensculpturen. Is een beeld alleen een mooie vorm, of draagt het ook een dieper idee, een verhaal, een vraag? Kan een steen, of een minimale bewerking ervan, een krachtig concept symboliseren? Denk aan de kracht van een zwerfkei die door zijn plaatsing of een subtiele toevoeging een nieuwe betekenis krijgt.

Arte Povera. Een Italiaanse beweging die letterlijk "arme kunst" betekent. Kunstenaars als Jannis Kounellis, Mario Merz en Giovanni Anselmo werkten met eenvoudige, alledaagse, vaak natuurlijke materialen zoals aarde, hout, textiel, takken, en ja, ook steen.

Relevantie voor steen: Arte Povera viert de directheid en de poëzie van het materiaal zelf. Het gaat om de textuur, het gewicht, de geschiedenis die in het materiaal besloten ligt. Voor steenbeeldhouwers is dit een prachtige uitnodiging om de steen in zijn meest pure, soms ruwe, vorm te laten spreken. Het gaat niet om perfectie en glans, maar om de authenticiteit en de energie van de steen. De dialoog met het materiaal staat centraal.

Land art. Kunstenaars die het landschap zelf als hun canvas en materiaal gebruiken, zoals Richard Long of Walter De Maria (van wie de Vissers vaak documentatie en kleinere werken verzamelden).

Relevantie voor steen. Dit raakt direct aan het werken met steen als oermateriaal, als onderdeel van de aarde. Hoe verhoudt jouw steensculptuur zich tot de natuurlijke omgeving? Kun je werken maken die specifiek voor een bepaalde plek zijn ontworpen (site-specific)? De schaal, de vergankelijkheid, de interactie met de elementen – allemaal thema’s die Land Art oproept en die ook voor steenbeeldhouwers relevant zijn.

Deze stromingen, hoe verschillend ook, hebben gemeen dat ze de traditionele opvattingen over wat kunst (en sculptuur) kan zijn, radicaal hebben opgerekt. Ze nodigen ons uit om voorbij het louter esthetische te kijken en na te denken over de rol van materiaal, ruimte, idee en context.

Wat de collectie Visser (en het boek) jou als (steen)beeldhouwer kan leren
Het bestuderen van de collectie Visser, en het boek daarover, kan je als (steen)beeldhouwer op verschillende niveaus inspireren en uitdagen:

Ontwikkel durf en een eigen visie. De Vissers hadden de moed om te kiezen voor kunst die niet voor de hand lag, die schuurde, die vragen opriep. Dit kan jou als kunstenaar inspireren om ook je eigen, unieke pad te volgen, om te vertrouwen op je eigen fascinaties, zelfs als die afwijken van de mainstream. Durf te experimenteren!
Verdiep je materiaalbewustzijn. Zoveel werken in deze collectie leggen een sterke nadruk op de fysieke eigenschappen van het gebruikte materiaal. Het nodigt je uit om nog bewuster om te gaan met de steen waarmee jij werkt. Wat is de specifieke textuur, hardheid, kleur, adering, het gewicht van jouw steen? Hoe kun je die eigenschappen maximaal benutten in je beeld? Het gaat om het ‘luisteren’ naar de steen, een principe dat ik in mijn atelier altijd benadruk.
Scherp je ruimtelijk denken. De relatie tussen het kunstwerk, de ruimte eromheen, en de beschouwer die zich door die ruimte beweegt, is een centraal thema in veel werken uit de Visser Collectie. Dit is natuurlijk de essentie van sculptuur! Hoe activeert jouw beeld de ruimte? Hoe nodigt het de kijker uit tot interactie, tot beweging? Hoe speelt negatieve ruimte een rol?
Geef het concept kracht. Zelfs als je meer intuïtief of vormgericht werkt, kan het helpen om na te denken over het onderliggende idee of de intentie achter je werk. Wat wil je communiceren? Een sterk concept kan je helpen om gerichtere keuzes te maken in vorm, materiaal en afwerking, en geeft je werk een extra laag van betekenis.
Kijk voorbij het decoratieve. De kunst die de Vissers verzamelden, was zelden puur decoratief. Het stelde vragen, daagde percepties uit, zette aan tot denken. Dit kan jou inspireren om ook in jouw werk te zoeken naar een diepere laag, een relevantie die verder gaat dan alleen het ‘mooi’ zijn.

Mijn persoonlijke ontmoetingen met de collectie Visser (en de echo in mijn atelier)
Ik herinner me nog goed mijn eerste, meer bewuste kennismaking met werken uit de Collectie Visser in het Kröller-Müller. Het was anders dan de kunst die ik tot dan toe vooral kende. Soms direct confronterend, soms minimalistisch tot op het bot, soms poëtisch in zijn eenvoud. Werken van Carl Andre, Sol LeWitt of bijvoorbeeld Piero Manzoni (met zijn "Achrome" werken) zetten je aan het denken. Ze vragen een andere manier van kijken. Geen snelle consumptie, maar vertraging, contemplatie.

Hoe beïnvloedt dit mijn eigen, vaak meer organisch of figuratief geïnspireerde werk? Het lijkt misschien een tegenstelling, maar dat is het niet. Juist door me te verdiepen in deze conceptuele en minimalistische benaderingen, word ik me nog bewuster van mijn eigen keuzes. Het scherpt mijn blik voor de essentie. Wat wil ik nu écht zeggen met deze vorm? Is dit detail nodig, of leidt het af? Hoe kan ik met minimale middelen een maximale impact bereiken? Die vragen zijn universeel, ongeacht je stijl.

Deze ‘andere’ manieren van kunst maken vullen mijn ‘interne databank’ met een breder spectrum aan mogelijkheden. En dat probeer ik ook over te brengen in mijn atelier in Leiden. Ik moedig mijn studenten aan om niet alleen naar traditionele beeldhouwkunst te kijken, maar ook naar deze meer conceptuele of minimalistische stromingen. Het kan hun eigen werk onverwachte wendingen geven, hen helpen om los te komen van vastgeroeste ideeën, en hen stimuleren om na te denken over de ‘waarom’ achter hun werk, niet alleen de ‘hoe’. We praten over hoe je een idee kunt vertalen naar de weerbarstigheid van steen, hoe je de eigenschappen van de steen zelf onderdeel kunt maken van je concept, en hoe je met ruimte en materiaal kunt spelen.

Een uitnodiging tot verdieping en experiment
Het boek over de Collectie Visser in het Kröller-Müller Museum is een venster op een cruciale periode in de kunstgeschiedenis, een periode van radicale vernieuwing en herdefiniëring van wat kunst kan zijn. Het is een bron van diepgaande inspiratie, niet alleen voor kunsthistorici of liefhebbers van conceptuele kunst, maar voor elke maker die serieus met zijn vak bezig is en zijn eigen artistieke grenzen wil verkennen.

De kunstenaars en de verzamelaars die in dit boek centraal staan, tonen ons de kracht van een duidelijke visie, de moed om te experimenteren, en een diep respect voor de dialoog tussen idee, materiaal en ruimte. Het is een uitnodiging om zelf ook met diezelfde openheid en nieuwsgierigheid te werk te gaan.

Ik raad je dan ook van harte aan om, als je de kans krijgt, de Collectie Visser zelf te gaan ervaren in het Kröller-Müller Museum. En om, als je geïnteresseerd bent in de achtergronden, het boek of de catalogus ter hand te nemen. Laat je uitdagen, laat je verrassen, en wie weet welke nieuwe deuren het opent voor jouw eigen creatieve reis in steen.

En mocht je die reis willen voortzetten in een omgeving waar experiment, vakmanschap en persoonlijke expressie hand in hand gaan, dan ben je natuurlijk altijd welkom in mijn atelier in Leiden.

Met een onderzoekende en creatieve groet,

Simone van Olst
Beeldhouwatelier Simone van Olst, Leiden

0 Opmerkingen

Van rotsblok tot meesterwerk: Jouw sculpturale reis in steen bij Beeldhouwatelier Simone van Olst

14/10/2025

0 Opmerkingen

Lieve beeldhouwers in hart en nieren, steenliefhebbers en iedereen die droomt van het creëren van iets blijvends met eigen handen,

Welkom terug op de blog van Beeldhouwatelier Simone van Olst! Ik ben Simone. Vandaag neem ik jullie mee op een bijzondere reis: de complete cyclus van het creëren van een steensculptuur. Het is een pad dat begint bij een ruw, onbewerkt rotsblok en, met visie, vakmanschap en doorzettingsvermogen, kan eindigen in een meesterwerk dat generaties lang bewonderd kan worden. Dit proces, van de eerste vonk van een idee tot het moment dat een beeld klaar is om de wereld in te gaan, is een van de meest fascinerende en bevredigende ervaringen die je als kunstenaar kunt meemaken.

In ons atelier in Leiden hebben mijn collega Alex Sluimer en ik het voorrecht om vele studenten te begeleiden op deze intensieve, maar o zo lonende reis. We zien hoe een vaag idee langzaam vorm krijgt, hoe de dialoog met de steen leidt tot onverwachte ontdekkingen, en hoe de fysieke inspanning van het hakken en schuren resulteert in een object van schoonheid en betekenis. Het is een transformatieproces, niet alleen voor de steen, maar vaak ook voor de maker zelf.

Deze blog is bedoeld om jullie een inkijkje te geven in de verschillende etappes van dit avontuur. We zullen de praktische stappen, de creatieve overwegingen en de technische uitdagingen belichten, en laten zien hoe wij, bij Beeldhouwatelier Simone van Olst, ondersteuning bieden in elke fase. Of je nu een beginnend beeldhouwer bent die nieuwsgierig is naar het proces, of een meer ervaren kunstenaar die zijn vaardigheden in steen wil verdiepen, deze reis is voor iedereen die de roep van de steen voelt.

Fase 1: De vonk en de visie – Het ontstaan van een idee
Elke sculptuur begint met een idee, een inspiratiebron. Dit kan van alles zijn: een emotie die je wilt uitdrukken, een vorm die je fascineert in de natuur, een verhaal dat je wilt vertellen, of een abstract concept dat je wilt verkennen. Soms is het een helder, concreet beeld in je hoofd, soms niet meer dan een vaag gevoel of een richting.

Inspiratiebronnen. We moedigen studenten aan om hun ogen en hart open te houden voor inspiratie in de wereld om hen heen. Dat kan een wandeling in de natuur zijn, een bezoek aan een museum, een muziekstuk, een gedicht, of een persoonlijke ervaring.
Conceptontwikkeling. Zodra er een eerste vonk is, begint de fase van conceptontwikkeling. Wat wil je precies zeggen of laten zien? Welke sfeer moet het beeld ademen? Schetsen, schrijven, en het verzamelen van referentiemateriaal kunnen hierbij helpen. In het atelier stimuleren we gesprekken over deze eerste ideeën. Ikzelf, met mijn focus op intuïtie en expressie, kan helpen om de emotionele kern van je idee te vinden, terwijl Alex Sluimer, met zijn analytische blik, kan helpen om het concept te verhelderen en te structureren.
Voorstudies (optioneel maar aanbevolen). Vooral bij complexere of figuratieve werken is het vaak verstandig om het idee eerst uit te werken in een makkelijker te bewerken materiaal, zoals klei of was. Dit stelt je in staat om volumes te verkennen, verhoudingen te testen en de compositie te verfijnen zonder de onomkeerbaarheid en de fysieke inspanning van het werken in steen. Zo’n maquette dient als een driedimensionale gids, maar is zelden een exacte kopie die slaafs gevolgd wordt; de steen heeft altijd nog zijn eigen inbreng.

Fase 2: De keuze van de steen – Een cruciaal moment
Met een helder(er) concept in gedachten, volgt een van de meest cruciale en soms ook lastigste stappen: het kiezen van de juiste steen. Dit is waar de dialoog met het materiaal daadwerkelijk begint.

Steensoorten en hun eigenschappen. Elke steensoort (marmer, hardsteen, serpentijn, albast, zandsteen, graniet, etc.) heeft zijn eigen hardheid, textuur, kleur, tekening en bewerkbaarheid. De keuze van de steen moet passen bij het concept. Een robuust, krachtig idee vraagt misschien om een hardsteen of graniet, terwijl een verfijnd, delicaat ontwerp beter tot zijn recht komt in een fijnkorrelig marmer of een zachte albast.
Formaat en vorm van het rotsblok. Is het rotsblok groot genoeg voor je ontwerp? Heeft het een vorm die al enigszins in de richting van je idee wijst, of moet er juist heel veel materiaal worden weggehaald? Soms kan de natuurlijke vorm van een ruw blok juist inspirerend werken en het ontwerp beïnvloeden.
Kwaliteit van de steen. Het is belangrijk om de steen te controleren op eventuele (haar)scheuren, breuklijnen of onzuiverheden die problemen kunnen opleveren tijdens het hakken. In ons atelier hebben we een selectie van stenen beschikbaar en kunnen we adviseren over waar je kwalitatief goede steen kunt aanschaffen. We leren je ook hoe je een steen ‘leest’ op zijn potentieel en mogelijke valkuilen.

Fase 3: Het grote werk – Hakken, vormen en onthullen
Dit is de fase waar het fysieke werk echt begint, het hart van het steenbeeldhouwen. Het is een proces van wegnemen, van het bevrijden van de vorm die in de steen besloten ligt.

Voorbereiding en uitzetten. Voordat je begint te hakken, wordt het ontwerp (of de hoofdlijnen ervan) overgebracht op de steen. Dit vereist nauwkeurig meetwerk. Alex Sluimer kan hierbij helpen met zijn expertise in technische tekening en het projecteren van vormen op een driedimensionaal blok.
Het ‘openen’ van de steen. Het weghalen van de grote, overtollige stukken steen. Dit gebeurt vaak met zwaarder gereedschap, zoals een vuist (zware hamer) en een puntbeitel of een tandijzer. Het is belangrijk om hierbij al rekening te houden met de globale vorm en om niet te veel materiaal in één keer weg te halen. Veiligheid (veiligheidsbril, stofmasker, handschoenen) staat in deze fase absoluut voorop.
Geleidelijke vormgeving. Stap voor stap werk je toe naar de definitieve vorm. Van grove massa naar steeds verfijndere volumes en details. Dit vraagt om constant observeren, het werk van alle kanten bekijken, en anticiperen op hoe het wegnemen van materiaal op de ene plek de vorm op een andere plek beïnvloedt. Ikzelf, Simone, begeleid dit proces vaak vanuit een meer intuïtieve hoek, helpend om de expressie en de flow van de lijnen te vinden, terwijl Alex kan assisteren bij het handhaven van structurele helderheid en proportionele juistheid.
Gereedschap en technieken. Je leert werken met een breed scala aan handgereedschappen (diverse beitels, kloppers, raspen) en eventueel ook met elektrisch of pneumatisch gereedschap voor het grovere werk of specifieke effecten. Het beheersen van deze gereedschappen en het kennen van de juiste technieken is essentieel voor een goed resultaat.

Deze fase kan lang duren en vereist fysieke inspanning en doorzettingsvermogen. Er zullen momenten van flow zijn, waarin alles vanzelf lijkt te gaan, maar ook momenten van frustratie, wanneer de steen weerbarstig is of de vorm niet wil komen. Juist dan is de ondersteuning en feedback in het atelier van grote waarde.

Fase 4: De verfijning en afwerking – De huid van het beeld
Als de globale vorm is bereikt, begint de fase van verfijning en afwerking. Dit is waar het beeld zijn definitieve karakter en ‘huid’ krijgt.

Detaillering. Het uitwerken van de fijnere details, het scherper aanzetten van lijnen, het verfijnen van overgangen tussen vlakken.
Oppervlaktebehandeling. Dit is een cruciale stap die de uitstraling van het beeld enorm beïnvloedt. De mogelijkheden zijn legio:
- Ruw gehakt. Laat de sporen van de beitel zichtbaar voor een krachtige, directe expressie.
- Geschuurd. Met steeds fijnere soorten schuurpapier (of schuurstenen) wordt het oppervlak gladder gemaakt. Dit kan variëren van een matte, licht geschuurde afwerking tot een zijdezachte, bijna aaibare huid.
- Gepolijst. Door het oppervlak intensief te bewerken met polijstmiddelen kan een hoogglans worden bereikt, die de kleur en tekening van de steen maximaal tot hun recht laat komen en het licht prachtig reflecteert. Dit is vooral effectief bij hardere steensoorten zoals marmer en graniet.
- Andere technieken. Denk aan boucharderen (met een tandhamer een regelmatig putjespatroon creëren), frijnen (parallelle groeven aanbrengen), of het gebruik van zuren voor specifieke effecten (met de nodige voorzichtigheid).
De keuze van afwerking. De gekozen afwerking moet passen bij het concept van het beeld en de eigenschappen van de steen. Een organische, natuurlijke vorm vraagt misschien om een andere afwerking dan een strak, geometrisch ontwerp. Alex en ik kunnen adviseren over de technische aspecten en de esthetische impact van verschillende afwerkingstechnieken.

Fase 5: Presentatie en reflectie – Het beeld in de wereld
Een sculptuur is pas echt ‘af’ als het op de juiste manier wordt gepresenteerd.

Sokkelkeuze. Een passende sokkel kan een beeld letterlijk en figuurlijk verheffen. De sokkel moet harmoniëren met het beeld qua materiaal, vorm, kleur en proportie, maar mag het beeld zelf niet overschaduwen. Alex, met zijn oog voor structuur en presentatie, kan hier goed over meedenken.
Plaatsing en belichting. Waar komt het beeld te staan? Hoe valt het licht erop? Zeker bij grotere, zware stenen beelden is dit een belangrijk aandachtspunt.
Reflectie en evaluatie. Als het beeld klaar is, is het goed om even stil te staan bij het hele proces. Wat heb je geleerd? Wat ging goed? Wat zou je een volgende keer anders doen? Deze reflectie is essentieel voor je verdere ontwikkeling als beeldhouwer.
Exposeren (optioneel). Voor sommige kunstenaars is het een droom om hun werk te exposeren. Hoewel dit niet voor iedereen het einddoel is, kunnen we in het atelier wel meedenken over mogelijkheden, het maken van een portfolio, of het schrijven van een artist statement.

Begeleiding op maat bij Beeldhouwatelier Simone van Olst
Zoals je ziet, is het creëren van een steensculptuur een veelomvattend proces. Bij Beeldhouwatelier Simone van Olst streven we ernaar om je in elke fase van deze reis de best mogelijke begeleiding te bieden.

Individuele aandacht. We werken met kleine groepen, zodat er veel ruimte is voor persoonlijke feedback en instructie op maat, afgestemd op jouw niveau en jouw specifieke project.
Gecombineerde expertise. Je profiteert van de gecombineerde kennis en ervaring van zowel mijzelf (Simone van Olst), met mijn focus op intuïtie, expressie en organische vormgeving, als van Alex Sluimer, met zijn expertise in analyse, structuur, geometrie en technische precisie. Deze twee benaderingen vullen elkaar prachtig aan en bieden je een breed perspectief.
Professionele faciliteiten. Ons atelier is uitgerust met de nodige gereedschappen en voorzieningen voor het werken met steen. We zorgen voor een veilige en inspirerende werkomgeving.
Een stimulerende gemeenschap. Leren van en met medestudenten is een waardevol onderdeel van de ervaring in ons atelier. Het delen van ideeën, het bespreken van uitdagingen en het vieren van successen creëert een stimulerende en ondersteunende sfeer.

De beloning van de reis
De weg van een ruw rotsblok naar een voltooid meesterwerk in steen is er een van toewijding, hard werken en soms ook frustratie. Maar de beloning is immens. Het gevoel van voldoening wanneer je een vorm hebt bevrijd die eerst alleen in je verbeelding bestond, de trots op een tastbaar resultaat van je eigen handen en visie, en de wetenschap dat je iets hebt gecreëerd dat de potentie heeft om langdurig te bestaan en anderen te inspireren – dat is onbetaalbaar.

Ben jij klaar om deze sculpturale reis in steen aan te gaan? Droom je ervan om je eigen ideeën en emoties te vereeuwigen in dit edele materiaal? Of je nu aan het begin staat of je vaardigheden verder wilt ontwikkelen, bij Beeldhouwatelier Simone van Olst in Leiden vind je de deskundige begeleiding en de inspirerende omgeving die je nodig hebt.

Bezoek onze website voor meer informatie over onze cursussen, workshops en masterclasses. Neem gerust contact met ons op voor een kennismakingsgesprek. We kijken ernaar uit om samen met jou de prachtige reis van rotsblok tot meesterwerk te ondernemen!

Met krachtige, creatieve groet,

Simone van Olst
Beeldhouwatelier Simone van Olst, Leiden

0 Opmerkingen

Zonlicht gevangen in steen: Een ode aan de oranje seleniet uit Marokko

13/10/2025

0 Opmerkingen

Lieve kunstenaars, steenliefhebbers, en iedereen die zich kan verwonderen over de stille schoonheid die de aarde ons schenkt,

Ik ben Simone van Olst, en vandaag, in deze editie van dingen die mij inspireren, wil ik het niet hebben over een boek, maar over een materiaal dat mijn hart als steenbeeldhouwer sneller doet kloppen: de oranje seleniet uit Marokko. Er zijn van die momenten dat je als kunstenaar een materiaal tegenkomt dat je direct raakt, dat een snaar beroert, dat nieuwe mogelijkheden en een stroom van ideeën teweegbrengt. Voor mij is deze specifieke seleniet zo'n openbaring.

Ik herinner me nog goed de eerste keer dat ik bij onze vertrouwde edelstenenleverancier een partij van deze oranje seleniet zag liggen. Ik heb een grote voorliefde voor stenen die met licht spelen, zoals mijn absolute lievelingssteen albast, met zijn melkachtige zachtheid. En toen lag daar ineens deze seleniet, met een kleur als een zonsondergang boven de woestijn, een zachte, warme gloed die van binnenuit leek te komen. Het was geen harde, onverzettelijke rots, maar iets dat bijna teer en kwetsbaar aanvoelde, en tegelijkertijd een enorme, vriendelijke energie uitstraalde. Ik was op slag verliefd.

Sindsdien heeft deze Marokkaanse oranje seleniet een speciale plek in mijn atelier in Leiden, en in mijn hart. Het is een steen die een heel andere benadering vraagt dan veel andere materialen, en juist dat maakt hem zo boeiend. Het is een uitnodiging tot zachtheid, tot verfijning, en tot het spelen met licht op een manier die stenen als deze, en ook albast, zo uniek maken.

verdwaald - simone van olst, oranje seleniet

wapperend - simone van olst, oranje seleniet op roze albast

De essentie van oranje seleniet: Een zon gevangen in kristal
Wat maakt deze oranje seleniet nu zo bijzonder? Voor wie seleniet niet direct kent: het is een kristallijne vorm van gips. De meeste mensen kennen misschien de witte, satijnachtige variant, die soms in staafvormige kristallen wordt gevonden en bekend staat om zijn bijna etherische lichtval. De oranje variant uit Marokko dankt zijn warme kleur waarschijnlijk aan de aanwezigheid van andere mineralen, zoals ijzeroxiden, die tijdens de kristalvorming zijn ingesloten.

En die kleur… het is geen hard, schreeuwerig oranje, maar een palet dat varieert van zacht abrikoos en perzik tot dieper, warmer terracotta en soms zelfs met een hint van roze. Het doet denken aan de warme gloed van de ondergaande zon, aan de kleuren van woestijnzand bij schemering, aan de aardse tinten van Marokkaanse specerijen. Het is een kleur die direct warmte en positiviteit oproept.

Maar het is niet alleen de kleur die deze steen zo speciaal maakt. Het is ook zijn translucentie. Oranje seleniet is zelden volledig opaak; het laat licht door op een zachte, diffuse manier, vergelijkbaar met hoe albast dat kan doen, zij het met een eigen karakter. Als je een stuk tegen het licht houdt, of er een lampje achter plaatst, lijkt de steen van binnenuit te gloeien. Het licht wordt gefilterd, verzacht, en krijgt die warme, oranje tint mee. Dit geeft de steen een levendigheid, een innerlijk vuur, dat ik in weinig andere materialen zo direct ervaar. De kristallijne structuur, vaak zichtbaar als fijne, parallelle vezels of lamellen, speelt ook mee in hoe het licht wordt gebroken en weerkaatst.

En dan is er nog de textuur en hardheid. Seleniet is een extreem zachte steensoort, met een hardheid van slechts 2 op de schaal van Mohs. Dat betekent dat je het met je vingernagel kunt krassen! Het voelt bijna wasachtig of zeepachtig aan, zacht en glad. Dit is natuurlijk een wereld van verschil met bijvoorbeeld de hardheid van graniet, maar het brengt het juist dichter bij de zachtheid die ik zo waardeer in materialen als albast. Die zachtheid maakt het enerzijds kwetsbaar, maar biedt anderzijds unieke mogelijkheden voor de bewerking.

duinvallei 4 - simone van olst, oranje seleniet

De dialoog met zachtheid: Het werken met oranje seleniet
Het bewerken van oranje seleniet is een heel andere ervaring dan het te lijf gaan van een blok van de meeste andere, hardere steensoorten. Het vraagt om een andere mindset, een andere aanraking, een ander soort gereedschap.

Een zachte hand. Kracht is hier niet het sleutelwoord, maar juist finesse en geduld. Je werkt niet met zware mokers en puntbeitels, maar eerder met fijnere, scherpere instrumenten: speciale messen, gutsjes (ja, ook hier, maar dan met een heel andere intentie!), fijne raspen, en al snel kom je bij schuurpapier in allerlei gradaties. Het is een techniek die veel precisie en gevoel vereist, vergelijkbaar met het bewerken van een zachte albast, waarbij elke beweging telt. Soms voelt het meer als boetseren dan als hakken, alsof je de vorm uit een blok harde was of zeep snijdt en schaaft.
De uitdaging van de structuur (engelengeduld vereist!). Hoewel seleniet zacht is, betekent dat zeker niet dat het een ‘snelle’ of makkelijke steen is om te bewerken. Integendeel! Deze prachtige oranje variant, die soms liefkozend ‘engelensteen’ wordt genoemd, vraagt om waar engelengeduld. Dit komt door zijn specifieke ‘naaldjesstructuur’, de vezelige opbouw van de kristallen. Deze structuur maakt de steen vrij stug en soms zelfs een beetje broos of splinterig als je niet oplet. Je kunt niet zomaar in elke richting materiaal weghalen. Je moet goed kijken hoe de ‘draad’ van de steen loopt en je techniek daarop aanpassen. Het voorzichtig en met veel beleid bewerken van seleniet kan daardoor vaak juist langer duren dan het werken met een meer homogene zachte steensoort zoals albast, waar je vaak vloeiender doorheen kunt werken. Bij seleniet is elke beweging een kwestie van aftasten en met de structuur meewerken om te voorkomen dat er ongewenste stukjes afbreken of dat het oppervlak ‘rafelig’ wordt.
Kwetsbaarheid als uitdaging en kwaliteit. De zachtheid en de specifieke structuur betekenen ook dat seleniet kwetsbaar is voor krassen, stoten en zelfs water (gips lost immers op in water, dus buitenbeelden zijn geen optie). Dit vraagt om een zorgvuldige omgang, zowel tijdens het bewerken als bij de uiteindelijke presentatie van het werk. Maar die kwetsbaarheid is ook een deel van zijn charme. Het dwingt je om met aandacht en respect te werken, en het resulterende beeld draagt die inherente teerheid en de sporen van die geduldige arbeid in zich.
De steen als gids. Meer nog dan bij vele andere stenen, heb ik bij seleniet het gevoel dat de steen zelf me vaak de weg wijst. De manier waarop de kristalstructuur loopt, de subtiele kleurvariaties, de natuurlijke breuklijnen – ze lijken soms al een bepaalde vorm of richting te suggereren. Het is een kwestie van goed kijken, voelen, en je laten leiden door wat het materiaal je aanbiedt. De vormen die ontstaan zijn dan ook vaak organisch, vloeiend, zacht en afgerond, perfect passend bij het karakter van de steen, net zoals de vormen die zich zo mooi laten onthullen in mijn geliefde albast.

papaver - simone van olst, oranje seleniet

De innerlijke gloed: Licht en translucentie als actieve vormgevers
Een van de meest magische aspecten van oranje seleniet is, zoals gezegd, de manier waarop het met licht speelt. Die innerlijke gloed, die warme, diffuse lichtdoorlatendheid, maakt het een ideaal materiaal voor sculpturen die bedoeld zijn om met licht te interageren.

Lichtobjecten. Je kunt prachtige objecten maken waarin een lichtbron (bijvoorbeeld een klein LED-lampje) in of achter de seleniet wordt geplaatst. De steen fungeert dan als een natuurlijke lampenkap, die het licht filtert en een warme, sfeervolle ambiance creëert. De oranje kleur wordt dan nog intenser, nog levendiger. De gloed die ontstaat doet denken aan de zachte, warme uitstraling van verlicht albast, maar dan met die specifieke, zonnige oranje tint.
Vensterkunst. Dunne plakken of vormen van oranje seleniet, geplaatst in een raam of op een plek waar daglicht erdoorheen kan vallen, zijn als natuurlijke glas-in-loodramen. Ze vangen het zonlicht en verspreiden een zachte, oranje gloed in de ruimte.
Spel van transparantie en opaakheid. Door te variëren in de dikte van de steen, kun je spelen met de mate van lichtdoorlatendheid. Dikkere delen zullen massiever en donkerder ogen, terwijl dunnere delen bijna etherisch en lichtgevend kunnen worden. Dit biedt eindeloze mogelijkheden voor het creëren van subtiele contrasten en diepte-effecten.

Dit aspect van seleniet – het vangen en transformeren van licht – raakt aan een thema dat me als beeldhouwer altijd al heeft gefascineerd. De manier waarop een steen, die van nature massief is, toch een partner kan worden van het ongrijpbare licht, blijft me verwonderen.

Mijn visie: Oranje seleniet als drager van zachtheid, warmte en positieve energie
Voor mij persoonlijk roept deze oranje seleniet uit Marokko een heel specifiek gevoel op. Het is een steen die warmte, zachtheid en een soort kalme, positieve energie uitstraalt. De kleur doet me denken aan de zon, aan levenskracht, aan creativiteit. De zachtheid van het materiaal, ondanks zijn bewerkelijke structuur, nodigt uit tot een tedere benadering, tot een meer ingetogen en verfijnde vorm van expressie.

Een tegenwicht. In een wereld die vaak hard en veeleisend is, en in een ambacht als steenbeeldhouwen dat soms veel fysieke kracht vergt, biedt het werken met seleniet een soort tegenwicht. Het is een moment van verstilling, van zachte focus, vergelijkbaar met de contemplatieve ervaring van het werken met albast.
Vormen van troost en hoop. De vormen die uit deze steen ontstaan, hebben vaak iets troostrijks, iets hoopvols. Misschien komt het door die warme gloed, of door de organische, bijna aaibare vormen die het materiaal, ondanks zijn stugheid, zo vanzelfsprekend lijkt aan te nemen als je er met geduld mee werkt.
De schoonheid van imperfectie en vergankelijkheid. De kwetsbaarheid van seleniet herinnert me ook aan de schoonheid van het imperfecte en het vergankelijke. Het is geen materiaal dat gemaakt is om de elementen eeuwenlang te trotseren zoals sommige hardere steensoorten. Het vraagt om zorg en aandacht, en juist daarin schuilt een deel van zijn charme. Het leert ons om het moment te waarderen, om de delicate schoonheid te koesteren.

In mijn atelier gebruik ik oranje seleniet soms voor eigen werk, als ik op zoek ben naar die specifieke sfeer van warmte en licht. Maar ik laat het ook graag aan mijn cursisten zien en voelen, vooral aan degenen die misschien nog wat huiverig zijn voor het ‘zware’ werk met hardere steensoorten. Seleniet kan, ondanks de uitdaging van zijn structuur, een prachtige ervaring zijn, een manier om op een zachte, toegankelijke manier kennis te maken met het principe van subtractief werken, van vorm onthullen uit een blok. Het uiteindelijke resultaat, als het met geduld is bereikt, kan enorm motiverend werken.

De uitdaging van zachtheid in een wereld van vele materialen
Natuurlijk, seleniet is geen materiaal voor elk project. Zijn zachtheid en kwetsbaarheid stellen duidelijke grenzen aan wat je ermee kunt doen, zeker qua formaat en plaatsing (buiten is, zoals gezegd, geen optie). Maar dat is juist het mooie van het beeldhouwersvak: de diversiteit aan materialen, elk met zijn eigen karakter, zijn eigen uitdagingen en zijn eigen unieke expressieve mogelijkheden. Het gaat erom als kunstenaar de juiste ‘stem’ te vinden voor je idee, en soms is dat de zachte, warme stem van seleniet, en soms de heldere, sonore klank van albast.

Het is de kunst om voor elk idee, voor elke intentie, het juiste materiaal te kiezen. Soms vraagt een concept om de robuustheid van een hardere steensoort. Soms om de klassieke elegantie van marmer. En soms, als je op zoek bent naar zachtheid, naar een innerlijke gloed, naar een vorm die warmte en positiviteit uitstraalt, en je bent bereid de uitdaging van zijn unieke structuur aan te gaan, dan is die prachtige oranje seleniet uit Marokko misschien wel precies de steen die jouw verhaal wil vertellen.

Wankel evenwicht 1 - Simone van Olst, agata albast en oranje seleniet

Het is een voorrecht om te kunnen werken met zulke uiteenlopende materialen, en ik ben onze edelstenenleverancier dan ook dankbaar dat hij ons telkens weer weet te verrassen met zulke bijzondere schatten uit de aarde. Elke steen, hard of zacht, makkelijk of bewerkelijk, groot of klein, is het begin van een nieuwe dialoog, een nieuw avontuur.

Conclusie: De stille gloed van een bijzondere steen
De oranje seleniet uit Marokko is voor mij meer dan zomaar een steensoort. Het is een bron van vreugde, een uitnodiging tot zachtheid en geduld, en een constante herinnering aan de subtiele, vaak over het hoofd geziene schoonheid die in de natuur verborgen ligt. Het is een steen die je met andere ogen laat kijken naar licht, naar kleur, naar textuur. Het is, in al zijn bescheiden zachtheid en zijn ietwat weerbarstige karakter, een materiaal met een grote, warme ziel.

Ik hoop dat deze ode aan de oranje seleniet je heeft geïnspireerd om zelf ook open te staan voor de unieke kwaliteiten van misschien minder voor de hand liggende materialen in jouw eigen creatieve praktijk. Soms zijn het juist die zachte fluisteringen, die subtiele gloed, zoals die van seleniet of mijn geliefde albast, die de diepste indruk achterlaten, juist omdat je er met zoveel aandacht en engelengeduld aan hebt moeten werken.

Met een warme en stralende groet,

Simone van Olst
Beeldhouwatelier Simone van Olst, Leiden

0 Opmerkingen

<<Previous

Gezel in marmer: Een roman die je ziel vormt, steenslag voor steenslag. Verplichte literatuur voor iedere beeldhouwer!

De harmonie van vorm en klank — Barbara Hepworth’s liefde voor muziek

De verborgen orde in steen: Wiskundige schoonheid en geometrische principes in sculptuur met Alex Sluimer

De adel van steen: Marmer's tijdloze schoonheid en moderne precisie

Tilda Swinton en de ziel van kunst: Waarom we allemaal kunstenaars moeten zijn

Travertijn: Aardse warmte en tijdloze structuur – Van Romeinse pracht tot moderne precisie

De eerste vonk: Waarom elk idee een toevluchtsoord verdient en waarom een 'chaos schriftje' je hier bij helpt

De moedige blik: Wat de collectie Visser in het Kröller-Müller ons leert over kunst, ruimte en materie

Van rotsblok tot meesterwerk: Jouw sculpturale reis in steen bij Beeldhouwatelier Simone van Olst

Zonlicht gevangen in steen: Een ode aan de oranje seleniet uit Marokko

Simone van Olst

Archief

Categorie

Neem contact op of kom langs:

atelier

CONTACT

bedrijfsgegevens

PRIVACY

Simone van Olst

Archief

Categorie

​Neem contact op of kom langs:

atelier

CONTACT

bedrijfsgegevens

PRIVACY

Neem contact op of kom langs: