Een beetje Zweden in Leiden

Wat Zweden ons leert over balans, rust én productiviteit

​Heerlijk, even pauze, even weg van je bureau. Je loopt rustig naar beneden, drukt op het knopje van het koffiezetapparaat, wacht een minuutje tot je koffie klaar is en neemt je koffie weer mee naar boven. Daar zet je hem naast je laptop en ga je weer aan de slag. Een uur later kijk je op van je werk en daar staat je koffie, onaangeroerd. Oh ja, je had koffie gepakt. Je neemt een slok, maar koude koffie is niet lekker. Dus loop je naar beneden, gooi je je koffie weg en herhaal je het ritueel. Want heerlijk, je hebt even pauze.
Misschien is dit een béétje overdreven, maar zeg eens eerlijk: hoe vaak gaan jouw pauzes er zo aan toe? Steeds meer hebben we het idee dat we een productievere werkdag of een productiever leven hebben als we maar dóórgaan. Ons de tandjes werken. Alle taken afvinken. We nemen weinig rust tussendoor. En áls we pauze of vrije tijd hebben, vullen we die met een was ophangen, sporten of nog even iemand bellen. Het resultaat? We zijn totaal verleerd om voor onszelf te zorgen, betekenisvolle vrije tijd te hebben of echt te ontspannen in onze pauzes. In Zweden hebben ze hele andere ideeën over balans, rust en productiviteit. In dit blog deel ik wat ik leerde van Zweden. 

​Zweden: lagom, fika en hygge
Het is geen toeval dat ik mijn inspiratie voor balans uit Zweden haal. Jarenlang heb ik voor een Zweeds bedrijf gewerkt en in die tijd bezocht ik het land. Ik leerde de cultuur kennen en werd geraakt door hoe ze daar voor zichzelf en voor anderen zorgen. Zweden is het land van lagom, fika en hygge. Het leven draait er om balans, me-time en aandacht hebben voor alles wat je doet en wat er in je huis staat. Het gaat niet om véél doen of hebben, maar wát er staat of wát je doet is betekenisvol. Hygge is het werkwoord, een warm gevoel voor jezelf, de mensen om je heen, de ruimte waar je bent en voor je ervaringen. In Zweden doe je je schoenen bij de voordeur uit en loop je binnen op je sokken, ook bij anderen. Je bent er thuis.
Een aantal jaar geleden was ik voor het eerst in lange tijd in Zweden. Het was alsof allemaal stukjes op hun plek vielen. Ik realiseerde me dat ik de Zweedse filosofie in mijn eigen leven en bedrijf had doorgevoerd. Precies dat gevoel, die plek bieden waar je écht kunt ontspannen, kunt zorgen voor jezelf, samen met anderen bent, met aandacht voor waar je mee bezig bent en voor de pauze. Het atelier ademt Zweden! Om dat zelf toe te passen in je leven, hoef je echt niet naar Zweden. Een goede pauze, waardevolle vrije tijd en een fijne ruimte om je heen, kun je zelf in je leven brengen. Door simpele dingen, die voor meer rust, ontspanning én productiviteit zorgen. Hieronder lees je hoe.   

​Fika: de kracht van een goede pauze
Begin klein, met de pauzes op een dag. We zien pauze vaak als een onderbreking van het werk, maar eigenlijk is pauze een onderdeel van je werk. In je pauze laad je op, zodat je daarna weer veel productiever bent. Het is niet de bedoeling dat je doorwerkt tot je aandacht helemaal weg is en dan pas pauze neemt. Om vol energie (en dus productiviteit!) je dag door te komen, is onderzocht dat je na zo’n 52 minuten werken 17 minuten pauze nodig hebt. In ons atelier houden we ook na ongeveer 52 minuten pauze. Voor na de pandemie staat de gezellige, lange tafel vol kaarsjes en met koekje op ons te wachten voor die pauzes. Nu tijdens corona is de pauze buiten en op afstand, maar de pauze gaat door. We praten niet over het beeldhouwen, maar over andere dingen. Komen tot rust. En genieten van een kopje koffie of thee. Na de pauze is iedereen altijd weer vol energie aan het hakken, raspen of schuren! 

​Hoe ziet een goede pauze eruit? Dat begint met aandacht: probeer eens een week lang aandacht te besteden aan je pauzes. Kom echt even helemaal los van je werk. Dat betekent: niet over werk praten of nadenken, weg bij je computer, weg uit je focus (dus ook niet nog even op je telefoon). In plaats daarvan creëer je echt even rust. Rituelen kunnen daar goed bij helpen. Steek een kaarsje aan, leg je snack op een bordje met een vorkje erbij en drink je koffie op de bank of in een comfortabele stoel. Heb je pauze met iemand anders, praat dan over hobby’s, familie of iets leuks wat je hebt meegemaakt. Het werk laat je even helemaal links liggen. Maak er een week lang een knus momentje van, waarbij je echt even pauze neemt. Ervaar wat dat met je productiviteit ná je pauze doet.

Een hobby vol betekenis
Een tweede belangrijke les die ik in Zweden geleerd heb, is de aandacht voor onze vrije tijd. Hoe vaak heb je het gevoel nog van alles te moeten in je vrije tijd? We proppen onze vrije tijd vol met allerlei taken of met dingen die niet echt belangrijk zijn. Natuurlijk is het goed om te sporten en heerlijk om af en toe te Netflixen op de bank. Maar we laden pas echt op als we onze vrije tijd besteden aan dingen die voldoening geven. Wat dat precies is, verschilt per persoon. Maar een waardevolle vrijetijdsbesteding heeft de volgende ingrediënten:

• Zorg dat je niet met werk of moeten bezig bent. Zelf heb ik bijvoorbeeld van mijn hobby mijn werk gemaakt. Om te zorgen dat ik écht oplaad, heb ik daarnaast dus een hobby die niks met beeldhouwen te maken heeft. Voor mij is dat lekker in mijn moestuin bezig zijn;
• Geef ruimte aan spelen en ontdekken. Wij zijn als volwassenen gestopt met spelen, omdat we stress hebben, het druk kregen en geen fouten meer mochten maken. Maar als je speelt en ontdekt, dan geniet je juist, ga je er helemaal in op en kún je niet eens aan je zorgen of stress denken;
• Laat elke vorm van resultaat los. Het gaat om de bezigheid zelf, in het hier en nu. Juist in de imperfectie schuilt de schoonheid;
• Prikkel verschillende zintuigen: smaak, gevoel, gehoor, zicht, reuk. Probeer zoveel mogelijk van die zintuigen te betrekken bij je ervaring, dan duurt de herinnering het langst.
• Probeer af en toe nieuwe dingen uit.

Ik nodig je uit om eens stil te staan bij wat jij zou willen doen. Dat kan beeldhouden zijn, maar kan ook heel wat anders zijn. Het gaat erom dat je even echt iets doet voor jezelf, dat je me-time neemt. Van cursisten hoor ik bijvoorbeeld dat ze even helemaal loskomen van hun stress of hun werk als ze beeldhouwen. En daarna weer fris thuiskomen, een leukere moeder zijn of een gezelligere vriendin. Dus: welke dingen wil jij komend jaar uit gaan proberen? Wat wil jij ontdekken? Hoe ziet jouw me-time eruit? Schrijf dat eens op in je goede voornemens.

​Een fijne ruimte om je heen
Als je een hobby kiest waarbij je zelf iets maakt, dan gebeurt er ook iets in je sfeer in huis. Want als je beeld, schilderij of deken af is, zet je het in je huis. Elke keer dat je ernaar kijkt, ervaar je weer het geluk van toen je er mee bezig was. Onderzoek wijst uit dat hoe meer tijd je ergens in gestopt hebt, hoe meer je het waardeert. Het voorwerp herinnert je aan de aandacht die je erin gestopt hebt, aan de ontspanning die je voelde en aan het spelen en ontdekken tijdens het maken. Zo maak je ook je leefomgeving een plek waar aandacht, rust en ontspanning centraal staan. Ook dat past helemaal binnen de Zweedse cultuur. Al heb ik al ontzettend veel beelden gemaakt, het blijft een magisch gevoel om mijn eigen beelden te zien. Een stukje magie dat ik ook bij mijn cursisten zie en dat elke keer weer terugkomt bij het zien van hun beeld. 

​Een beetje Zweden in Leiden
Wil je ook minder stress, meer rust en meer balans? Dompel je dan onder in de gewoontes van de Zweden. Gun jezelf échte pauze op een dag en besteed je vrije tijd aan iets wat waardevol is voor jou. Dat betaalt zich terug in meer productiviteit, geluk en ontspanning.
Ik vind het heerlijk dat ik voor cursisten een plek gecreëerd heb waar ze volgens deze principes kunnen ontspannen. Waar ze zich thuis voelen, zichzelf mogen zijn, mogen spelen en ontdekken, in het nu kunnen genieten van de ervaring. Voor mij voelen mijn cursisten niet als klanten, maar als een extended family.  In het atelier heeft iedereen misschien zijn schoenen aan, maar het gevoel van thuis zijn is er. Heb jij ook behoefte aan me-time, ontspanning en meer balans, dan ben je van harte welkom in ons beeldhouwatelier. Een klein stukje Zweden in Leiden.