Beginnersgeluk of nieuw toptalent? Hoe onervaren beeldhouwer Liz haast perfecte beelden maakt.

​“Er mag nóg een stuk vanaf.” Wie beeldhouwt zal vroeg of laat zo’n zin van één van de docenten te horen krijgen. Het is namelijk ongeveer een universele angst onder cursisten om te veel van je steen weghalen. En dus laten ze vaak meer zitten dan nodig is. Zo niet Liz. “Ik probeer altijd alles dunner te maken”, vertelt ze alsof dat de normaalste zaak van de wereld is. Zo’n 18 maanden geleden stapte ze zonder enige beeldhouwervaring het atelier in. Sindsdien maakte ze al vijf beelden, die stuk voor stuk bíjna perfect zijn. Wie is deze bijzondere verschijning? Wat inspireert haar? En hoe kan het dat ze zónder ervaring al zo goed is? Tijd om kennis te maken met Liz.
Tekst: Jessica Kelder 

​Het is februari 2020 als er een kleine, vrolijke, Britse vrouw het beeldhouwatelier binnenloopt. Liz woont op dat moment zo’n anderhalf jaar in Leiden en is het zat om alleen maar achter de computer te zitten. Ze zocht daarom een creatieve bezigheid, iets om haar bij die computer vandaan te halen. Bij gebrek aan talent voor schilderen of aanbod in houtbewerkingscursussen, besluit ze dan maar te gaan beeldhouwen. “Ik probeer het wel, even kijken hoe het is.” Onzeker staart ze naar het stuk steen dat voor haar ligt. Wat moet ze ermee? Veel tijd om te wennen krijgt ze niet: al na drie lessen duwt Covid Nederland in lockdown. Maar meer tijd heeft Liz ook niet nodig. Ze is verslingerd aan het beeldhouwen. Die steen, daar moet en zal een beeld van komen. Ijverig als ze is, pakt ze haar beeldhouwspullen en gaat ze thuis verder met wat haar eerste meesterwerk zal worden. 

---

​Dun, dunner, dunst

​Terug naar die computer waar ze alsmaar achter zit. Werk bracht Liz namelijk drie jaar geleden naar Leiden. Als paleograaf (onderzoeker van schrift) en Egyptoloog is ze gespecialiseerd in hiërogliefen: eeuwenoude geschilderde tekens in Egyptische monumenten, Pyramides en graftombes. Door te letten op de details in hoe die tekens geschilderd zijn, leert ze veel over de schilders en over de tijd waarin ze leefden. “Je ziet het bijvoorbeeld als ze haast hadden”, vertelt ze. “Het penseel is dan veel minder diep in de inkt gedoopt, waardoor er dunne lijnen ontstaan. Bij andere tekens zie je juist veel details, met verfijnde lijnen. Dan heeft iets in het teken hun interesse blijkbaar gewekt. Die onderscheidende elementen, die vertellen je zoveel. Dat doet iets met me.”

Toen de mogelijkheid voor een onderzoeksproject in Leiden zich voordeed, hoefde ze niet lang te twijfelen. Al in 2012 maakte ze tijdens een congres kennis met onze stad en toen al leek het haar enig om hier te werken. “De mensen, de kanalen, de architectuur; ik hou ervan om hier te zijn. Toen ik erachter kwam dat een expert in Leiden werkte en we samen een project konden doen, was ik verkocht.” Alleen nu corona het reizen naar Egypte lastig maakt, is het dus wel erg veel computerwerk. Gelukkig voor ons, want dat bracht haar naar ons atelier, waar ze een plotseling talent voor beeldhouwen bleek te hebben. Nu haar project verlengd is tot 2025, lijkt het erop dat we voorlopig nog mogen blijven genieten van wat Liz maakt.  
​
Wat direct opvalt aan de beelden van Liz, zijn de dunnen lijnen en sierlijke vormen. “Ik hou van ronde vormen, draaien en beweging en ik wil alles dun maken. Als je albast, dat fantastisch is om mee te werken en dat ik ken uit Egypte, dun genoeg maakt, dan wordt het doorschijnend en laat het licht door. Daarom probeer ik altijd alles dunner te maken.” Zonder twijfel inspireert haar werk in Egypte haar ook bij het beeldhouwen: “Werken met steen en tekens raakt iets bij me. Dat is niet logisch, het is er gewoon. De dunne schalen die ik van daar ken, waar ze licht achter doen zoals in musea, dat is wat ik probeer te maken. Alleen hak ik niet dingen in steen, maar probeer ik juist iets naar buiten te halen.”

​De gulle beeldhouwer

​In de korte tijd dat ze nu beeldhouwt, heeft ze al vijf beelden afgerond. Dat is geen toeval. Op de zolder die ze huurt bij een vriendelijke hospita, staat naast haar werkkamer een tafel met daarop het beeld waar ze aan werkt. Het liefst werkt ze elke dag aan haar beeld. “Het probleem is mijn werk. Ik heb deadlines, moet artikelen schrijven, een database produceren. Op dit moment kan ik dus niet zoveel aan het beeldhouwen doen. Het beeld staart me aan. Ik heb echt ontwenningsverschijnselen.”
Werk is niet het enige probleem. Door haar gretigheid om te beeldhouwen, maakt Liz in vrij rap tempo beelden. Alleen: waar laat je die, als je op een zolder woont en niet genoeg ruimte hebt om ze allemaal neer te zetten? Dat antwoord diende zich snel aan én zegt iets over de kwaliteit van het werk dat Liz maakt. “Toen ik mijn eerste beeld liet zien aan mijn schoonzus, zei ze direct dat ze het van me wilde kopen. Ik heb toen besloten het haar te geven. Dat vond ik een leuk idee: wat nou als ik mijn beelden cadeau doe?”
​

​Wat volgde waren vier beelden die ze speciaal maakte voor verschillende vrienden. Ze brengt daarin altijd haar unieke stijl mee, maar laat zich ook inspireren door degenen voor wie ze het beeld maakt. Zo maakte ze een letter J uit oranje seleniet voor haar hospita die werkelijk álles in het oranje heeft, en een muzieksleutel voor die vriendin die haar zo gastvrij uitnodigt in hun huisje op Schiermonnikoog en prachtig, vredig de harp speelt. “Ik kijk naar de steen en denk dan aan degenen voor wie ik het beeld maak terwijl ik met het beeld bezig ben. Zo worden ze onderdeel van de steen en verwerk ik ze in het beeld. Het is een kwestie van voelen. Het heeft geen zin om een plan te hebben en de steen mijn wil op te leggen en in die vorm te dwingen. Elke steen heeft een eigen karakter. Daarom maak ik ook liever organische vormen dan figuratief werk.”

​Het licht van Egypte

Toch blijft het wonderlijk, iemand die nog nooit gebeeldhouwd heeft en vervolgens intuïtief zulke professionele beelden maakt. “Ik weet niet waar dat vandaan komt. Het is een gevoel vanbinnen dat me vertelt dat ik op het goede pad zit. Dat duurt soms heel lang. Ik blijf beetje bij beetje aan het beeld werken, concentreer me totaal op de steen en wat die me wil zeggen wat het wil worden. Dat is puur gevoel en geen bewust proces. Als ik met een beitel, hamer of rasp aan het werk ben, klopt het gewoon. Maar ik weet zeker dat er nog veel meer voor me te ontdekken valt.”
​
De neiging om de beelden zelf te houden, heeft ze niet. Geven is daarvoor gewoon te leuk. Maar er is één uitzondering: “Ik ga door totdat ik een beeld gemaakt heb dat hetzelfde gevoel bij me oproept als wanneer ik het licht door eeuwenoud Egyptisch albast zie komen. Dat gevoel daar te zijn, de monumenten te zien, de woestijn, richting de bergen lopen en de tombes zien. Dat gevoel komt diep vanbinnen, het is een verlangen. Als ik een steen produceer die me op die manier raakt, die steen zou ik zelf houden.”
​

​Ook ontdekken hoeveel beeldhouwtalent en -plezier er in jou schuilt? Je bent van harte welkom voor een proefles in het atelier!